Yeni malzemeler ve matematiksel tasarım sayesinde golf topları bugün eskisinden çok daha uzağa gidiyor. Bu aslında kimya mühendisliği ve aerodinamiğin bir zaferidir. Bu başarı elbette golf toplarının tasarımı ile ilgilidir. Bu tasarım golf toplarının üzerinde bulunan çukurlar ile de ilgilidir.
Günümüzde bir golf topunun resmi maçlarda ve turnuvalarda kullanılabilmesi için belirli kriterleri karşılaması gerekir. Bu top 4,27 santimetre çapında olmalı ve maksimum ağırlığı 45,93 gramı geçmemelidir. Ayrıca yüzeyinde bir dizi girinti veya “çukur” olmalıdır. Aslında bu sayı bile bellidir. Büyüklüğe göre değişse de standart bir golf topunda tam olarak 336 tane çukur vardır.
Golf Topları Tarih İçinde Nasıl Değişti?
Golf topunun üzerinde çukurlar olmasının nedeni, bir doğal seçilim hikayesidir. Başlangıçta, golf topları pürüzsüzdü. Ancak golfçüler zamanla bu topların performansının eskimiş toplara oranla çok daha düşük olduğunu fark ettiler. Sonunda da golf meraklıları, golf sahasında onlara avantaj sağlayan şeyi tercih ettiler. İşin içine mühendislerin yaptığı hesaplamalar karıştı. Sonucunda da golf topları bugünkü formunu aldı.
Yüzyıllar önce golf topları ahşap veya kauçuktu ve başta da söylediğimiz gibi tamamen pürüzsüz yüzeyleri vardı. Ancak zaman içinde golf topunun üzerindeki çukurların hız ile bağlantısı olduğu fark edilecekti. Gerçekten de yüzeyi çukurlu olan golf topları, yüzeyi pürüzsüz olanlara göre neredeyse iki kat daha uzak mesafeye ulaşmaktadır. Ancak, çukurlu toplar neden pürüzsüz olanlardan daha hızlı hareket eder? Hadi bulalım.
Golf Topunun Üzerindeki Çukurların Hız ile İlişkisi Nedir?
Havada hareket eden her şey bir dizi kuvvetle karşı karşıyadır. Bir golf topunun daha ileriye gidebilmesi için ona etki eden kaldırma kuvvetini arttırmanız ve sürtünme kuvvetini azaltmanız gerekir. Topa vurduğunuz anda top havaya uçar ve ön tarafından geriye doğru bir hava akışı başlar. Top çok yüksek bir hızda hareket ettiğinden, hava akışındaki dalgalanma nedeniyle hava basıncının düşük olduğu bölgede bir türbülans bölgesi oluşur.
Yukarıdaki resimde de gördüğünüz gibi, topun ön kısmı ile temas eden hava, arka tarafta hızla ayrılır. Bunun sonucunda da topun arkasında çok daha geniş bir boşluk oluşur. Büyük bir boşluk daha fazla düşük hava basıncı anlamına gelir. Bu da daha güçlü bir sürtünme kuvveti demektir. Ancak çukurlu bir topta hava akışı büyük ölçüde değişir. Hava küçük çukurlara girip çıkar, böylece topun arka tarafına doğru ayrışmadan önce topun yüzeyi üzerinde hareket ederek yavaşlar.
Bu nedenle, topun arkasında çok daha küçük bir alan oluşur. Bu da sürtünmeyi, yani topun geriye doğru çekilmesini azaltır. Sonucunda da daha uzak mesafelere gider.
Çukurlu bir golf topu aynı zamanda topun havalanması esnasında da önemli bir avantaj sağlar. Backspin, topa vurulduktan sonra geriye doğru dönecek şekilde yapılan bir vuruştur. Bu dönüş yönü, topu yukarı doğru kaldıran bir kuvvet yaratır. Backspin sayesinde, topun üst kısmındaki hava alt kısımdan daha hızlı geriye doğru hareket eder. Çukurlar sayesinde topun üzerinde düşük basınç ve topun altında yüksek basınçtan oluşan bir bölge oluşur. Basınç farkı kaldırma kuvvetini artırır ve topun daha uzun bir mesafe gitmesini sağlar.
Modern Golf Topu Nasıl Tasarlandı?
Elbette matematik sayesinde. Optimizasyon en iyi golf topu tasarımını bulmak da dahil olmak üzere pek çok olası çözümü olan bir problem için en iyi çözümü bulmayı sağlayan matematiksel bir yöntemdir. 1908 yılında Callaway Golf firması golf topunun tasarımı üzerinde çalışması için İngiliz mühendis William Taylor ile çalışmaya başladı.
Kendisi 220 tane altıgen ve 12 tane beşgenden oluşan kafes türü bir ağ fikrini ileri sürdü. Optimizasyon teknikleri, modelleme ve deneyler sonucunda bu altıgen ve beşgenlerin boyutları hesaplandı. Sonucunda da aerodinamik açıdan mükemmel hale gelmiş HEX topları ortaya çıktı.
Bu arada hatırlatalım. Golf topları ile ilgili yapılan çalışmalar devam ediyor. Örneğin kaybolan golf toplarını arayıp, bulmaya çalışmaktan sıkılanlar için alternatif bir çözüm öneren topları da piyasada bulabilirsiniz. Kimlik etiketleri olan ve elde taşınan bir alete sinyaller göndererek hedefe yaklaşıp yaklaşmadığınızı size söyleyen yeni golf topları bir örnek olabilir. Belki de matematik sayesinde zaman içinde daha da mükemmel golf topları yapmayı keşfedebiliriz.
Göz atmak isterseniz
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Why Do Golf Balls Have Dimples?; yayınlanma tarihi: 30 Mayıs 2019; Bağlantı: https://entertainment.howstuffworks.com
- How do dimples in golf balls affect their flight?; yayınlanma tarihi: 18 Temmuz 2005; Bağlantı: https://www.scientificamerican.com/
- Could RFID technology mean the end of lost golf balls?; Yayınlanma tarihi: 2 Eylül 2017; Bağlantı: https://thegolfnewsnet.com/
Matematiksel
