Geçtiğimiz yıllarda yayınlanan bir videoda “Bugün dünyada 196 ülke var ve neredeyse hiçbirinin ulusal bayrağında mor renk yok.” cümlesi yer almıştı. Buradaki “neredeyse hiçbirinin” ifadesi daha sonra yanlış yorumlanarak, “hiç bir ülkenin bayrağında mor renk bulunmamaktadır” biçiminde bir habere dönüştü. Bunun sonucunda da bir çok web sitesi kopyala yapıştır mantığı ile aynı haberi farklı başlıklar altında pazarlamayı tercih etti.
Ülkelerin ulusal bayrakları karşımıza çoğu zaman çeşitli tasarımlar ile çıkar. Bazı ülkeler bayraklarında kırmızı, sarı ve turuncu gibi parlak renkleri, bazıları ise çok çarpıcı olmayan renkleri tercih etmiştir. Ancak gerçekten de mor renk, ulusal bayraklardaki en nadir bayrak renklerinden biridir. Bunu aşağıdaki yüzdelere bakarak da görmeniz mümkündür.
Aslında mor renk güç, bağımsızlık, kraliyet, asalet, zenginlik, bağlılık, barış, gurur ve diğer olumlu niteliklerle ilişkilidir. Bu nedenle, herkes onu çoğu ülkenin bayraklarında bulmayı beklerdi. Ancak durum böyle değil.
Ancak daha önceleri farklı teyit sitelerinde de konu ele alındığı gibi, ülkelerin bayraklarında mor renk bulunur. Aşağıdaki ülke bayrakları buna bir örnek olacaktır.
İster inanın ister inanmayın, bayraklarda mor renge fazla rastlanmamasının nedeni öncelikle deniz salyangozlarından kaynaklanmaktadır.
Bayraklarda Mor Renk Neden Nadirdir?
Bir zamanlar mor boya yaygın olarak Lübnan’ın Akdeniz kıyısında yer alan Tyre şehrinden elde edilmekteydi.( Bugünkü adıyla Sur şehri.) Yunanlılar bu bölgeye mor renkten esinlenerek Phoenicia, yani “Mor diyarı” anlamına gelen “Fenike” adını vermişlerdi.
Mor pahalı bir renkti. MS 1. yüzyılda Roma’da, bir pound Tyrian mor boyası, Romalı bir askerin yıllık maaşının yaklaşık yarısına veya günümüz bir elmas yüzüğün maliyetine eşdeğerdi. Bunun nedeni de elde edilmesinin çok zor olmasıydı. Boyanın kaynağı yukarıda görselini gördüğünüz Akdeniz’de bulunan yırtıcı deniz salyangozlarının ürettiği bir özsıvıydı.
Kraliçe I. Elizabeth’in Sumptuary Kanunları, kraliyet ailesinin yakın akrabaları dışında kimsenin mor giymesini yasaklar. Bu nedenle mor renk yalnızca kullanıcının zenginliğini değil, aynı zamanda kraliyet statüsünü de yansıtır.
Sentetik Mor Renginin Bulunması İşi Kolaylaştırdı
1856’da August Hoffman adlı bir kimyager, kömür katranından kinin elde edip edemeyeceğini düşündü. Kinin elde etme çalışmalarına 18 yaşındaki William Perkin’de dahil oldu. Sonuçta Perkin kinin elde edemese de hiç beklemediği bir sonuca ulaştı. Bir gün anilin ile çalışmalarını yaparken potasyum bikromat ile tepkimesinden bir çökelti oluştuğunu gördü. Sonrasında bu çökeltinin rengini değiştirmek adına karışıma etanol ekledi. Böylelikle sentetik biçimde mor rengi elde etti.
Boyasının patentini aldı ve sentetik bir boyayı ticarileştiren ilk kişi oldu. Bunun sonucunda yüzyıllar boyunca ilk kez, mor tekstiller sıradan insanlar için uygun fiyatlı hale geldi. Perkin’in buluşuyla birlikte mor renk de yavaş yavaş statü sembolü olmaktan çıktı ve herkesin kullandığı bir renge dönüştü.
Bu başarıdan ilham alan birçok kimyager, organik moleküllerden sentetik boyalar geliştirmeye başladı. Boyanın keşfi sadece moda endüstrisini değiştirmekle kalmadı. Aynı zamanda organik kimya endüstrisinin büyümesini de hızlandırdı. Daha fazlası bu yazıda: Bir Renk Dünyayı Nasıl Biçimlendirdi? Mor Rengin Tarihi
Mor Neden Yaygın Bir Bayrak Rengi Değildir?
Mor bayrakların yaygın olmamasının en önemli nedeni, 19. yüzyılda mor rengi üretmek için yeterli kaynağın olmamasıdır. Ülkelerin bayraklarının oluşum sürecinin sentetik mor rengin keşfedilmesinden önceye dayanması, mor renkli bayrak sayısının az olmasının en temel sebebi olduğu kabul edilmektedir. Bu arada kaç ülkenin bayrağında mor renk vardır biçiminde bir arama yaparsanız çoğunlukla iki cevabına erişeceksiniz. Ancak aşağıdaki listede bayraklarında mor renk bulunan ülkelerin tamamını görebilirsiniz.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why Don’t Country Flags Use The Color Purple?; Yayınlanma tarihi: 17 Ekim 2017; Bağlantı: https://www.youtube.com/watch?v=CYB-pmNs4VQ&t=63s
- A History of the Colour Purple; Bağlantı: https://www.artsandcollections.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
