Günümüzde bir kişinin deklanşöre bastığını fark ettiğimiz anda tepkimiz kameraya gülümsemek olacaktır. Ancak 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında çekilmiş olan eski fotoğrafların çoğunda insanlar gülümsemiyor. Peki eski fotoğraflarda insanlar neden gülümsemez?
Aslında konu ile ilgili tarihçiler tarafından ileri sürülen bir çok teori var. Ancak öncelikle baştan söyleyelim. İnternete sahip olmasalar da, insanlar eskiden sizden daha mutsuz değildi. Yine de, kameralar etraftayken, var olan herhangi bir mutluluğu fotoğraflara aktarmayı başaramayacaklardı. Bunun temelinde bir kaç nedeni vardı.
İlk fotoğraflar 1820’lerin sonlarına doğru çekilmeye başladı, yüzyılın geri kalanında da fotoğrafçılık hızla gelişti. Ancak o dönemlerde fotoğraf çekmek günümüzdeki kadar kolay iş değildi. Deklanşör hızı ve pozlama süreleri özellikle 1900’lerin ortalarında günümüzden çok farklıydı. Örneğin aşağıda gördüğünüz 1826’da çekilen ilk fotoğrafı pozlamak 8 saat kadar sürmüştü.
Teknolojik Sınırlamalar Eski Fotoğraflarda İnsanların Gülümsememesinin Temel Nedeniydi
Bunun bir sonucu olarak fotoğrafı çekilen insanlar, görüntü tamamlanana dek, uzun bir süre kameranın önünde kıpırdamadan durmak zorundaydı. İlk fotoğrafların çoğunda insanların gülümsememesinin en temel nedeni budur. Aşağıdaki resim, ilk kameraların bir gülümsemeyi yakalamayı neden zorlaştırdığını gösteriyor. Merkezdeki bir figür, büyük olasılıkla pozlama süresi boyunca hafifçe hareket ettiği için bulanıktır.
Sonucunda gülümsemek kısa süreli bir eylemdir. Ancak uzun süre belirli bir gülümsemeyi yüzümüze sabitlemek kolay değildir. Daha kolay olanı fotoğraf çekilirken gülümsemeden düz bir biçimde bakmaktır.
1900’de daha modern kameraların piyasaya sürülmesiyle pozlama süreleri kısalmaya başladı. Elbette bu kameralar bugünün standartlarına göre hala çok yavaştı. Ancak yine de bir gülümsemeyi yakalamaları mümkündü. Yine de yüzyılın başlarında da gülümsemeler hâlâ nadirdi. Bu, insanların eski resimlerde gülümsememesinin kültürel nedenlerinin de olduğunu gösteriyor.
Fotoğrafçılık Resimden Etkilendi. Bu da Daha Az Gülümseme Demekti
Günümüzde fotoğraf, hayatımızı olduğu gibi kaydetmenin bir yoludur. Ancak fotoğraf sanatın ilk zamanlarında fotoğraf, bir kişinin portresini yapmakla eşdeğer bir anlama sahipti. Yani bir fotoğraf için poz vermekle bir resim için poz vermek arasındaki fark yoktu.
Fotoğrafik portre geleneği, kısmen yavaş fotoğraf çekmek zorunda olan kameraların teknolojik sınırlamaları nedeniyle başladı. Ancak kameralar geliştikten sonra bile, fotoğrafçılığı kendine has estetiği olan eşsiz bir sanat olarak hayal etmek zordu. Hızlı fotoğraf çekmenin daha kolay olduğu zamanlarda bile, kameralar hayatın bir kesitini değil, bir idealini temsil ediyordu. Bu da gülümsememek anlamına geliyordu.
Bugün bir profil fotoğrafı çektiğimizde, amaç havalı görünmenin yanında anları belgelemektir. Ancak fotoğrafçılığın ilk günlerinde insanlar sosyal medya hesaplarını düşünmüyorlardı. Onlar için fotoğraf ölümsüzlüğe giden bir geçitti. Bunun bir örneği ölüm sonrası fotoğrafçılık geleneğidir. Bu gelenekte, yakın zamanda ölmüş bir kişi, çocuk veya evcil hayvan, sanki hala yaşıyormuş gibi fotoğraflanırdı.
Eski fotoğraflardaki insanların neden kaşlarını çattığına dair bir başka argüman,1900’lerin başlarında birçok insanın gülümsemenin aptallar için olduğunu düşünmesi ile ilgilidir. Dünyanın birçok noktasının hala kraliyet ailelerinin kontrolünde olduğu bir zamanda herkes soylular gibi görünmek istiyordu.
Soylu insanların resimlerde gülümsemediği belliydi. Sonucunda bu kişiler güçlü ve ihtişamlı görünmek için ciddi bir yüz ifadesi takınıyorlardı. Dolayısıyla halk da en üst sınıftan insanların fotoğraflardaki pozuna bakarak aynısını yapmak istemişti.
Aslına bakarsanız eski fotoğraflarda gülümseyenler palyaçolar, kanunsuzlar, yoksullar veya sarhoşlardı. Fotoğraf çekimine katılan çoğu kişi bu önyargının etkisindeydi. Bu yüzden çoğu insan gülümsememeyi tercih edecekti. Ayrıca göz atmak isterseniz: İnsanlar Geçmişte Neden Daha Yaşlı Görünüyordu?
Eski Fotoğraflarda İnsanlar Neden Gülümsemiyor Sorusunun Olası Bir Başka Açıklaması da Estetik Sorunlardır
Ancak uzak geçmişte, geniş gülümsemeler genellikle deliliğin, gürültünün, ahlaksızlığın veya diğer istenmeyen özelliklerin belirtileri olarak görülüyordu.
Bugünün aksine 1900’lerin başlarında küçük dudaklı görünmek daha güzeldi. Fotoğrafçılar bu yüzden fotoğraf makinesine poz veren insanlardan prune (kuru erik) demesini istiyordu. Yani “peynir!” henüz icat edilmemişti. Amaç insanların dudaklarını resimde daha küçük göstermekti.
Gülümsememenin bir başka nedeni de hijyen alışkanlıkları ile ilgili olması mümkündür. Günümüzde hepimiz diş bakımımıza özen göstersek de o günlerde durum farklıydı. Bu yüzden fotoğrafta daha iyi görünmenin yolu belki de gülümsememekti. Dişleri kötü olan insanlar ağızlarını kapalı tuttu. Bu yüzden kameraya gülümsemeden, donuk baktılar.
Ancak aslına bakarsanız bu fikre bazı tarihçiler katılmamaktadır. Sonucunda herkesin aynı diş sorunlarını yaşadığı bir dönemde kötü dişlere sahip olmak çok fazla estetik bir kaygıya neden olmayacaktır.
Peki Bu Adam Neden Gülümsüyor?
Laufer/Amerikan Doğa Tarihi Müzesi Kütüphanesi, Resim #336609
Pirinç yiyen bir adamın neden bu kadar mutlu göründüğünü kesin olarak bilmiyoruz. Ama bu da bize istisnaların her zaman mümkün olduğunu da anımsatıyor. Yani şu ana kadar size bir çok neden sıralamış olsak da elbette 19. yüzyıl başlarına ait gülümseyen insan fotoğrafları bulmanız da mümkündür. Yukarıdaki fotoğrafı çeken, fotoğrafçı Berthold Laufer bir antropologdu, bu da onun zamanının diğer fotoğrafçılarından farklı bir misyonu olduğu anlamına geliyordu. O hayatı pozlamak yerine kaydetmeye çalışmıştı.
1920’ler ve 1930’lardan itibaren fotoğraflarda gülümsemeler çok daha yaygın hale geldi. Giderek daha fazla insan fotoğraf makinesi edindikçe, fotoğrafçılık hareketsiz, portre benzeri görüntüler çekmekten hayatın doğaçlama, şaşırtıcı anlarını yakalamaya doğru kaydı. İyi ki de bu yaşandı. Bir başka yazımızı okumak isterseniz: Fotoğraflarda Neden Kendimizi Beğenmeyiz? Bu Sorunu Çözmenin Bir Yolu Var mı?
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Now You Know: Why Do People Always Look So Serious in Old Photos?. yayınlanma tarihi: 28 Kasım 2016; Bağlantı: https://time.com/4568032/smile-serious-old-photos/
- Why people never smiled in old photographs. Yayınlanma tarihi: 7 Ekim 2016; Bağlantı: https://www.vox.com/
- Why didn’t people smile in old photos? You asked Google – and here’s the answer. yayınlanma tarihi: 12 Ağustos 2015; Bağlantı: https://www.theguardian.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
