“Kediyi kendine mal etmişti. Bir kedi stili, bir kedi topluluğu, koca bir kedi dünyası icat etti. Louis Wain’in kedileri gibi görünmeyen ve onlar gibi yaşamayan İngiliz kedileri kendilerinden utanırdı”.
Bilim kurgu yazarı HG Wells, 20. yüzyılın başında insanların kediler hakkındaki algılarını değiştirmesiyle ünlü Louis Wain hakkında bunları söylüyor. Gerçekten de Louis Wain insanların kedilere karşı tutumunu ve hislerini büyük ölçüde etkileyen sanatçılardan biridir.
Kısaca Louis Wain
5 Ağustos 1860’da Londra’da doğan Louis Wain, altı çocuğun en büyüğü ve evin tek erkek çocuğuydu. Louis yarık bir dudakla doğmuştu. Bu nedenle de doktorlar ona on yaşına gelene kadar okula gitmemesini tavsiye edecekti. Diğer bir deyişle toplum onun gelişimine en başından sekteyi vurmuştu. Belki de bu, onun hayatının ilerleyen dönemlerinde zihinsel zorluklar yaşamasının ilk nedenlerinden biriydi.
Tüm sanatçılar gibi Louis Wain’in sanatı da zaman içinde ve hayatının farklı dönemlerinde gelişti. Okulda ne tür bir sanatçı olmak istediğine dair net bir vizyonu yoktu ama tüm fikirleri sanat etrafında dönüyordu. Okulu bıraktıktan sonra West London School of Art’ta okudu. Sonrasında da burada, babasının vefatından sonra annesi ve kız kardeşlerinin geçimini sağlamak için öğretmen olarak da çalıştı. Ancak Louis öğretmenlik işinden hiçbir zaman hoşlanmadı ve tutkudan ziyade zorunluluktan ders verdi.
1881’de öğretmenliği bıraktı, evinden ayrıldı ve çizimleri üzerine yönelmeye karar verdi. Önceleri Illustrated Sporting and Dramatic News dahil olmak üzere birçok popüler yayında çalıştı. Yetenekli bir ressamdı, çizdiği manzara resimleri çok ünlü olmasa da hayatını sürdürecek kadar para kazandırıyordu.
Louis Wain, Emily Richardson ve Peter
Louis Wain, 23 yaşındayken kız kardeşinin evinde mürebbiye olan Emily Richardson ile tanıştı. İkili birbirlerine aşık oldular ve her iki ailenin de onaylamamasına rağmen 30 Ocak 1884’te evlendiler. Düğünlerine iki tarafın ailesi de katılmayı kabul etmedi. Bunun temel nedeni hem farklı sosyal sınıflardan gelmeleri hem de Emily’nin Louis’den 10 yaş büyük olması idi.
Güzel giden bir evlilikleri vardı. Hatta çift, Peter adında siyah beyaz bir kedi yavrusunu da sahiplenmişti. Ancak trajik bir şekilde Emily’ye düğünden kısa bir süre sonra meme kanseri teşhisi konulacaktı. Hastalığı boyunca Emily teselliyi sahiplendikleri kedi yavrusunda buldu. Üç yıl içinde de hayatını kaybetti.
Bu Louis Wain’in hayatında bir dönüm noktasıydı. Teselli edilemez bir acı içinde biraz da eşinin anısının etkisi ile kedi resimlerine odaklanmaya bu süreçte başlayacaktı. Çizimleri önceleri The Illustrated London News’te yer aldı. Resimler büyük bir başarıya ulaştı ve geniş çapta ilgi gördü.
Illustrated London News’in editörü Sir William Ingram tarafından sipariş edilen A Kitten’s Christmas Party, Aralık 1886’da yayımlandı. Nihai ürün, bir Noel partisinde çeşitli insani şeyler yapan neredeyse 200 kedinin yer aldığı çok panelli bir illüstrasyondu. Aşağıda gördüğünüz çalışması onun sanatının dönüm noktası olacaktı.
Louis Wain’in antropomorfizme yönelik ilk girişimi çok iyi karşılandı ve Londra toplumunda bir sansasyon yarattı. Devamında resimleri, daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşacak şekilde sergilenebilmesi için Victoria ve Albert Müzesi’ne gönderdi. Çizimleri çocuk kitaplarında yer almaya başladı. Louis Wain sonraki otuz yılını bir dizi yayın için devasa miktarda sanat eseri üreterek geçirecekti.
Louis Wain’ın Çalışmaları Kediler Hakkındaki İmajı Değiştirdi.
Louis Wain’in resimlerine dek, Viktorya toplumunda kedi imajı günümüzdekinden çok farklıydı. O dönemde kediler, kirli ve hatta kötü olarak görülüyorlardı. Ancak Louis Wain’in kedileri son derece sevimliydi. İnsan gibi görünüyorlardı. Sonucunda da bu görseller ve beraberinde tüm kediler öncelikle Londra’da, sonrasında da Britanya’nın geri kalanında son derece popüler hale gelecekti.
Günümüzde Louis Wain adı bir çok kaynakta şizofreni ile birlikte anılmaktadır. Kendisinin psikolojik sorunları olduğu doğrudur. Ayrıca doğrulanmamış olsa da şizofreni hastası olması da muhtemeldir. Kız kardeşlerinden birinde de aynı durumun olduğu ve bir akıl hastanesinde tedavi gördüğü bilinmektedir. Ancak bu süreç adım adım hayatını etkilemiştir ve hiçbir zaman herhangi bir hastalığı olduğu kesin olarak belgelenmemiştir.
Wain için, eşinin ölümünden sonra hayatına en önemli darbeyi vuran bir başka olay da 1898 yılında, kedisi Peter’ın ölümüydü. Peter onun karısıyla yaşayan tek bağlantısıydı ve Peter öldükten sonra Louis Wain derin bir depresyona girmişti. Tamamen iyileşip iyileşmediği ise tartışmalıdır.
1914’te Louis Wain’in sanatı, sanatçının seramikle çalışmaya başlamasıyla ilginç bir hal aldı. Londra’daki bir perakendeci için bir dizi seramik hayvan üretti. Hayvanların çoğu kedi olmasına rağmen köpek, domuz ve diğer birçok hayvanın heykellerini de yaptı. Ancak çalışmaları onun sevimli kedilerine alışan İngiliz kamuoyunun fazla ilgisini çekmese de Amerika Birleşik Devletleri’nde bir pazar buldular.
Wain hayatı boyunca mali açıdan şanssızdı ve aynı şanssızlığı ABD’de bulunduğu zaman içinde de devam ettirdi. Bu süreçte yaptığı hatalı yatırımlar tüm mal varlığını kaybetmesine neden oldu. Aynı zamanda annesinin de hayatını yitirmesi ruh sağlığını derinden etkileyecekti.
Sonucunda Wain’in durumu yaşlandıkça kötüleşti. 1924’e gelindiğinde Louis Wain’in davranışları kontrol edilemeyecek derecede dengesiz hale gelecekti. Sonucunda ailesi çaresiz bir biçimde onu bir yoksullar bakım evine yerleştirdi.
Louis Wain’in Psychedelic Dönemi
Zor koşullar altında geçen bir yılın ardından neyse ki İngiliz halkı onun içinde bulunduğu durumu fark etti. Sonrasında da onun daha güzel bir hastaneye nakledilmesi için bir kampanya başlatıldı. Bu sayede de kendisi 4 Temmuz 1939’da 78 yaşında hayatını kaybedene kadar son yıllarını huzur içinde yaşadı.
Yukarıda gördüğünüz görselin pek çok yerde karşınıza çıkmış olması muhtemeldir. Bu görseldeki kedi değişimleri son derece belirgindir. Bir teoriye göre, Louis Wain’in bu çizimleri çektiği acılar ve şizofreninin bir neticesidir. Ancak Louis Wain’in eserlerinin çoğunda tarih bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışmalarını kesin bir kronolojik sırayla sunmak olası değildir.
Kesin olan bir şey var ki hayatının bir dönemindeki sanatı öncekilere göre farklılık göstermiştir. Ancak hayatının son dönemlerinde yaptığı bilinen aşağıdaki görselde de gördüğünüz gibi sonraki çalışmalarında benzer bozulmalara rastlanmamaktadır.
Louis Wain’in sanatı, çeşitli medyalarda kapsamlı bir eser külliyatı oluşturur. Yaşamı boyunca seramik heykellerinin yanı sıra binlerce illüstrasyon ve tabloya imza attı. Zaman içinde sanatının modası geçse de 1960’ların sonlarından itibaren eserleri yeniden ilgi çekmeye başladı ve birçok sanatçı onun çalışmalarından ilham aldı. En önemlisi de kendisi bir toplumun kedilere karşı duyduğu önyargıyı kalıcı bir biçimde değiştirmeyi başardı.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Cats, Cats, Cats! The Incredible Life & Art of Louis Wain. Yayınlanma tarihi: 21 Şubat 2023. Bağlantı: Cats, Cats, Cats! The Incredible Life & Art of Louis Wain
- Louis Wain: The artist who changed how we think about cats. Yayınlanma tarihi: 28 Kasım 2021. Bağlantı: Louis Wain: The artist who changed how we think about cats
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
