Biyoloji ve Coğrafya

Svalbard Küresel Tohum Deposu: İnsanlığın Geleceğini Güvence Altına Alan Kıyamet Ambarı

Dünyanın dört bir yanındaki tohum bankaları, gelecekteki büyüme koşulları için hayati öneme sahip mahsul çeşitlerini koruyor. Norveç’teki Svalbard Küresel Tohum Deposu ise onları destekliyor ve insanlığı koruyor.

Küresel Tohum Deposu, 80 farklı ülkeden gelen binlerce tarımsal bitki türüne ait yüz milyonlarca tohumu topluyor ve bunları kuruluklarını ve dayanıklılıklarını korumaları için özel metalik poşetlerde saklıyor.

2024 yılının Ekim ayında, deponun 16 yıllık tarihi boyunca yapılan en büyük katkılardan biri gerçekleşti. Dünyanın farklı bölgelerinden gelen on binlerce yeni tohum, Svalbard’daki depoya ulaştı. Aynı ayın sonunda, 31 Ekim’de, deponun oluşturulmasında büyük emeği bulunan bitki bilimciler Cary Fowler ve Geoffrey Hawtin, küresel gıda arzını, kalitesini ve erişilebilirliğini geliştiren çalışmaları nedeniyle 500.000 dolarlık bir ödüle layık görüldü.

Kıyamet Günü Ambarı Norveç Svalbard Küresel Tohum Deposu
Bir şeyleri saklamayı düşünüyorsanız bunun için en iyi yer Svalbard’ın buzlu vahşi doğası olacaktır. Burası ticari bir havayoluyla uçabileceğiniz en uzak kuzeydir. Ayrıca yakındaki Longyearbyen kasabası dışında, donmuş boşluktan oluşan uçsuz bucaksız beyaz bir enginlikten oluşmaktadır.

Svalbard Küresel Tohum Deposu Nedir?

Svalbard Küresel Tohum Deposu, Dünya’nın en kuzeyinde yer alan Svalbard takımadalarında bulunan bir yeraltı depolama tesisidir. Bu özel depo, aslında tarımsal biyoçeşitliliği koruma amacıyla tasarlanmış devasa bir kasa olarak düşünülebilir.

Depo girişinde, Norveçli sanatçı Dyveke Sanne tarafından yapılmış etkileyici bir sanat eseri yer almaktadır. Aynalarla oluşturulan bu ışıklı kaleidoskop, uzun Arktik gecelerinde parlayarak turistlerin ilgisini çeker. 

Bu devasa kasa, aslında insanlığın 13.000 yıllık tarım tarihini barındırmaktadır ve bu nedenle “Kıyamet Ambarı” olarak da anılır. Olası bir küresel felaket durumunda, insanlığın geleceğini sürdürebilmesi için gerekli olan tarımsal çeşitlilik ve besin kaynakları burada güvenle saklanır.

Bu özel yerin Svalbard gibi uzak bir bölgede seçilmesinin de bir sebebi var. Svalbard, yeryüzündeki savaş, terör ve diğer insani tehditlerden uzak, jeopolitik olarak tarafsız bir bölge. Ayrıca, doğal olarak soğuk bir iklime sahip olması, tohumların uzun vadede korunması için ideal koşullar sağlıyor.

Svalbard küresel Tohum Deposu, dışarıdan bakıldığında neredeyse görünmezdir. Aslında, görsellerde sıkça karşımıza çıkan tek şey, buzlarla çevrili yalın bir giriş kapısıdır. Bu kapı, depo içindeki sıcaklığı sabit tutmak için gerekli olan elektrik ve soğutma sistemlerinin çalışmasını sağlamakla yükümlüdür.

Depoya giriş yaptıktan sonra, yaklaşık 150 metre uzunluğundaki bir tünelden ilerlersiniz. Bu tünelin sonunda, yerin 150 metre derinliğinde, milyonlarca tohumu barındıran mahzenlere ulaşabilirsiniz.

Kıyamet Günü Ambarı Norveç Svalbard Küresel Tohum Deposu
Svalbard dünyanın tohumlarının saklanacağı ana “tohum kasası” olmak için mükemmel bir yer. Burası 74 ila 80 derece enlem aralığındadır. Dolayısıyla en yüksek yıllık sıcaklık Temmuz’da 6,7 santigrat dereceyi görür.

Burada, tohumlar paketler halinde kutularda saklanıyor. Şu an için çok az parasal değerleri var. Ancak bu kutular potansiyel olarak küresel gıda güvenliğinin geleceğinin anahtarlarını taşıyor. Dünyanın dört bir yanından insanlar ve uluslar topraklarına özgü tohumları kilitli kaplar içinde Norveç’e gönderiyor.

Svalbard Küresel Tohum Deposu Ne İşe Yarıyor?

Kasanın derin dondurucusunda muhafaza edilen tohumlar, çoğunluğu artık yaygın olarak kullanılmayan bitki çeşitlerini içeriyor. Bu tohumların birçoğu, orijinal olarak geldikleri anavatanlarında artık bulunmuyor. Bu genetik çeşitlilik, gelecekte dünya genelinde veya belirli bir bölgede ortaya çıkacak zorluklara karşı dayanıklı yeni türlerin geliştirilmesi için hayati DNA özelliklerini sunma potansiyeline sahip.

Kıyamet Günü Ambarı Norveç Svalbard Küresel Tohum Deposu
Bu görüntü sizleri aldatmasın. Bunlar Dünya üzerinde sahip olduğumuz en önemli küresel kamu mallarından biridir. Yerel bir felaket durumunda ekin biyoçeşitliliğini korumayı amaçlayan bu ilginç depoya “kıyamet günü tohum deposu” denir.

Dünyanın dört bir yanında, gen bankaları adı verilen tohum depoları bulunmaktadır. Bu küresel ağ, tarımsal araştırmalar yapmak, yeni bitki çeşitleri geliştirmek ve mevcut çeşitliliği korumak için tohumları toplar, saklar ve paylaşır. 2008 yılında açılan Svalbard Küresel Tohum Deposu, bu bankalardaki yüz binlerce çeşit tohum için yedek bir depolama birimi olarak hizmet vermektedir.

Norveç hükümeti tarafından finanse edilen deponun temel amacı, küresel gen bankalarında bulunan her benzersiz tohumun bir kopyasını koruyarak tarımsal biyoçeşitliliği güvence altına almaktır. Örneğin, 2015 yılında Suriye iç savaşının bir sonucu olarak Halep Tohum Bankası terk edilmek zorunda kaldığında, çalışmaların yeniden başlaması için Svalbard’daki yedek tohumlar kullanılmıştır. Bu olay, deponun ne kadar kritik bir rol oynayabileceğini göstermektedir.

Artan jeopolitik gerilimler ve belirsizliklerle dolu bir çağda, Svalbard mahzeni, insanlığın iyiliği adına uluslararası işbirliğinin umut verici ve alışılmadık bir uygulamasını temsil eder. Herhangi bir ülke veya kuruluş, politik ya da diplomatik engellerle karşılaşmadan depoya tohum gönderir. Burada ülkeler ve sınırlar önemini yitirir. Önemli olan, gelecekte olası bir küresel felaket durumunda insanlığın hayatta kalmasını sağlamak için tohumların korunmasıdır.

Depoda, Kuzey Kore’den gelen tohum kutuları, ABD’den gelenlerle yan yana durmaktadır. Aynı şekilde, Rusya’dan gelen tohumların üzerinde Ukrayna’dan gelen kutular yer alır. Bu düzenleme, yaşamı sürdürme söz konusu olduğunda ülkelerin sınırlarının ve çatışmalarının anlam taşımadığını gösterir. Önemli olan, tohumların soğuk ve güvenli bir ortamda korunarak gelecek nesiller için varlığını sürdürmesidir.

Svalbard Küresel Tohum Deposunu Sanal Turla Gezebilirsiniz

Tahmin edeceğiniz gibi, günümüzde Svalbard Küresel Tohum Deposu’na yalnızca sınırlı sayıda kişi giriş yapabiliyor. Kasanın kapısı, yeni tohumların teslim alınması için yılda yalnızca birkaç kez açılıyor. Ancak bu, kasayı keşfetmek için bir engel değil.

Oturduğunuz yerden Svalbard deposunu etkileşimli bir uygulama sayesinde gezebilirsiniz. Bu sanal tur, depoyu detaylı bir şekilde incelemenizi sağlar ve size eşsiz bir deneyim sunar. Eğer bu büyüleyici yapıyı yakından tanımak istiyorsanız, bu uygulamayı denemenizi kesinlikle öneririz.


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu