Hiç size çok benzeyen birine rastladığınız ya da bir yerde neredeyse aynınız gibi görünen bir fotoğraf gördüğünüz oldu mu? Eğer cevabınız evet ise, büyük ihtimalle kendi “doppelganger”ınızı bulmuşsunuz demektir!
“Doppelganger” kelimesi Almancadan gelir ve “çifte giden” ya da “çifte yürüyen” anlamına sahiptir. Yani sizinle tamamen aynı görünen bir kişiyi tanımlar. Ancak tek yumurta ikizlerinden farklı olarak, doppelganger sizinle genetik bağ taşımaz. Yalnızca yüz hatları şaşırtıcı derecede benzerlik gösterir.
Doppelgänger kavramı, insan hayal gücünü yüzyıllardır etkileyen derin köklere sahiptir. Genellikle bir kişinin birebir benzeri ya da ikizi olarak tanımlanır. Folklorik anlatımlarda doppelgänger’ler, doğaüstü varlıklar olarak karşımıza çıkar. Diğer bazı anlatılarda ise, bu benzerlik sadece fiziksel düzeydedir; tamamen normal bireylerdir ama bu benzerliği iyi ya da kötü amaçlarla kullanmaları onları özel kılar.
Geçmişte, bir kişinin kendi benzerini ya da başka birinin benzerini görmesi uğursuzluk ya da ölüm işareti olarak kabul edilirken, günümüzde bu olaylar daha çok genetik tesadüfler olarak açıklanır. Üstelik bilim insanlarına göre, sizin de dünyada bir yerlerde size çok benzeyen bir doppelgänger bulma ihtimaliniz oldukça olasıdır.
Doppelgangerlar Gerçek mi?
Genetik rastlantılar sayesinde, akraba olmayan iki kişinin şaşırtıcı derecede benzer fiziksel özellikler paylaşması tamamen mümkündür. Hatta bu benzerlikler, bilim insanlarının dikkatini çekecek kadar belirgin olabiliyor.
Bu alandaki en dikkat çekici çalışmalardan biri, moleküler genetikçi Manel Esteller’e ait. Esteller, fotoğrafçı François Brunelle’in 1999’dan bu yana sürdürdüğü “I’m not a look-alike!” (Ben bir benzer değilim!) adlı projesinde yer alan, birbirine tıpatıp benzeyen fakat akraba olmayan kişilerin genetik benzerliklerini incelemeye karar verdi.
Bu kişiler, araştırma için genetik örneklerini göndererek projeye katkı sağladı. Esteller ve ekibi, dört yıl boyunca bu genetik verileri topladı, analiz etti ve 2022’de sonuçları yayımladı. Esteller ve ekibi, ilginç bir sonuca ulaştı. Bu ‘ikiz yabancılar’ın epigenomları ve mikrobiyomları tamamen farklıydı; ancak genetik yapılarına bakıldığında, bazı önemli bölgelerde benzerlikler vardı.
Bu araştırma bize şunu gösterdi. Şu anda dünyada o kadar çok insan var ki, bir süre sonra birbirine çok benzeyen ve genetik olarak birçok ortak varyanta sahip olan yabancıların ortaya çıkması olasıdır.
Benzer Kişilerin Kişilikleri de Birbirine Benzer mi?
Kişilik özelliklerimizin de dış görünüşümüz gibi genetik bir temele dayanıp dayanmadığı, bilim insanlarının uzun süredir merak ettiği bir konu. California State University, Fullerton’da psikoloji profesörü ve İkiz Araştırma Merkezi’nin kurucusu Nancy Segal, bu soruya yanıt ararken François Brunelle’in fotoğraf projesinden ilham aldı.
Segal, Brunelle’in arşivi sayesinde, bir tartışmaya yeni bir bakış açısı getirmek istedi. Bazı bilim insanları, tek yumurta ikizlerinin benzer kişilik özelliklerine sahip olmasının asıl sebebinin genetik değil, çevre ve başkalarının onlara benzer şekilde davranması olduğunu savunmaktadır. Bu durumda, genetik olarak akraba olmayan ama fiziksel olarak birbirine çok benzeyen kişilerin de tıpkı ayrı büyüyen ikizler kadar benzer kişiliklere sahip olması gerekir.
Segal, bu iddiayı test etmek için Brunelle’in projesindeki benzer görünümlü kişileri çalışmasına dahil etti. Tüm katılımcılara, kişilik araştırmalarının “Büyük Beş” özelliğini (açıklık, sorumluluk, dışadönüklük, uyumluluk ve duygusal denge) ölçen anketler uyguladı. Sonuçları ise, hem birlikte hem de ayrı büyüyen ikizlerle karşılaştırdı.
Araştırma sonuçları, Segal’i haklı çıkardı. Birbirine benzeyen fakat akraba olmayan kişiler, kişilik özellikleri açısından hiçbir benzerlik göstermiyordu. Yani, akraba olmayan benzerler, karakter olarak birbirlerinden çok farklıydı.
Segal’in araştırması, doppelgänger’ların kişilik bakımından ikizler kadar benzer olmadığını ortaya koysa da, Esteller’in çalışmasındaki “ikiz yabancılar” sadece yüz hatlarında değil, genlerin etkisiyle kemik uzunluğu gibi özelliklerde de ortak noktalar taşıyordu. Bu da benzer yürüyüş stilleri olabileceği anlamına geliyor.
Sonuç olarak
Kendi doppelgänger’ınızı bulmak istiyorsanız, twinstrangers.net veya Reddit’teki /r/Doppelgangers gibi platformlardan yararlanabilirsiniz. Yine de unutmamak gerekir ki, birine fiziksel olarak benzemek, karakter ya da yetenek olarak da aynı olacağınız anlamına gelmez. Bu yüzden çoğu kişi aradığı benzerlikten farklı bir sonuçla karşılaşabilir.
Yazının devamında göz atmak isterseniz: Uzaylılar Tarafından Kaçırılma İddialarına Dünya Dışı Olmayan Bazı Bilimsel Açıklamalar
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Are Doppelgangers Real? There’s a 1 in a Trillion Chance. Yayınlanma tarihi: 24 Ekim 2023. Kaynak site: How Stuff Works. Bağlantı: Are Doppelgangers Real? There’s a 1 in a Trillion Chance
- Joshi RS, Rigau M, García-Prieto CA, Castro de Moura M. Piñeyro D, Moran S, Davalos V, Carrión P, Ferrando-Bernal M, Olalde I, Lalueza-Fox C. Navarro A, Fernández-Tena C. Look-alike humans identified by facial recognition algorithms show genetic similarities. Cell Rep. 2022 Aug 23;40(8):111257. doi: 10.1016/j.celrep.2022.111257. PMID: 36001980.
- The disturbing consequences of seeing your doppelganger. Yayınlanma tarihi: 31 Ağustos 2015. Kaynak site: BBC. Bağlantı: The disturbing consequences of seeing your doppelganger
- Brugger, Peter & Regard, Marianne & Landis, Theodor. (1996). Unilaterally Felt “Presences”: The Neuropsychiatry of One’s Invisible Doppelganger. Cognitive and Behavioral Neurology. 9.
Matematiksel
