Biyoloji ve Coğrafya

Dünyanın En Kurak Yeri Muhtemelen Tahmin Ettiğiniz Yer Değildir

Dünyanın en kurak yerini merak ettiğinizde aklınıza muhtemelen bir çöl gelecektir. Bu elbette mantıklı bir tahmindir. Ancak, dünyada bir çölden bile daha kurak bölgeler bulunmaktadır.

Dünyanın En Kuru Yeri
Atacama Çölü, Şili’nin kuzeyinde, And Dağları’nın batı eteklerinde yer alır. Düşük nem oranı, yüksek rakımı nedeniyle, astronomi gözlemleri için ideal bir yer olarak kabul edilmektedir. Bu yüzden, birçok büyük teleskop ve gözlem üssü çölün içinde veya yakınında konumlanmıştır.

Eğer Google’a “Dünyanın en kurak yeri” diye sorarsanız, Atacama Çölü cevabını alırsınız. Bu bölge gerçekten de ekstrem koşullara sahip bir yerdir. Gezegendeki en kurak ve en eski çöl olarak bilinen Atacama’da, son 500 yılda neredeyse hiç yağmur kaydedilmemiştir.

Çölde çok az yaşam formu vardır. Ancak bazı organizmalar bölgedeki aşırı koşullara uyum sağlayarak hayatta kalmıştır. İlginç bir şekilde, bu çöle yağmur yağması, burada yaşayan türler için felaket anlamına gelir. Son 10 yıl içinde çöle yağan iki yağmur, bu gerçeği gözler önüne sermiştir.

2015 yılında yağan yağmur sonrası, Atacama’da 200’den fazla bitki türü filizlendi ve çiçek açtı. Ancak bu, bölgenin ekolojisi için bir canlanmadan çok bir yıkım anlamına geliyordu.

Bir çöle yağmur yağdığında çiçeklerin açması ve doğanın canlanması beklenir. Ancak, 2015 ve 2017 yıllarında Atacama’ya düşen yağmurlar, bu düşüncenin hatalı olduğunu gösterdi. Bu yağmurlar, kurak topraklarda yaşayan birçok mikrop türünü yok etti.

Çöl mikropları, kutup ayıları veya penguenler kadar dikkat çekmese de, bu olay küresel ısınmanın etkilerinin ne kadar geniş bir alana yayıldığını gösteren önemli bir hatırlatıcıdır.

Dünyanın En Kuru Yeri
McMurdo Kuru Vadileri, Antarktika’da bulunan ve dünyanın en soğuk, en kurak ve en rüzgarlı yerlerinden biri olan McMurdo Buz Kaplaması’nda yer alan bir bölgedir

Dünyanın En Kurak Yeri Aslında Antarktika’dadır

Antarktika’daki McMurdo Kuru Vadileri, gezegendeki en kurak bölgeyi oluşturuyor. Buraya yaklaşık 2 milyon yıldır hiç yağmur yağmamıştır. Yaklaşık 4.800 kilometrekarelik bir alanı kaplayan bu bölge, neredeyse hiç su içermiyor. Bu eşsiz koşullar nedeniyle, vadilerde buz ve kar bulunmaz. Bu da Antarktika için oldukça sıra dışı bir durumdur.

McMurdo Kuru Vadileri, Ross Adası’nın kuzeybatısında ve Ross Denizi’nin yakınında yer alır. Antarktika Yarımadası’ndan farklı olarak, bu bölge buz tabakasıyla kaplı değildir, aksine çıplak vadiler şeklinde görülür. Bu durum, McMurdo Kuru Vadileri’ni Antarktika’nın geri kalanından tamamen farklı kılar. Bölgedeki aşırı kuraklık ve katabatik rüzgarlar, buz ve karın birikmesini engelleyerek, burayı Dünya’nın en kuru yeri haline getirmiştir.

McMurdo Kuru Vadileri, sahip olduğu sert ve kurak çevre koşulları nedeniyle bilim insanları için büyük ilgi görmektedir. Dünya’daki en Mars benzeri yerlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, NASA ve diğer araştırma ekipleri, burayı Mars keşifleri için bir test alanı olarak kullanmaktadır.

McMurdo Kuru Vadileri’nde kar ve buz olmaması, buranın ılıman ve yaşama uygun bir bölge olduğu anlamına gelmez. Karın bulunmaması, yumuşak ve elverişli bir ortamın değil, aşırı sert ve zorlu koşulların bir işaretidir.

Bu bölgenin neredeyse hiç yağış almamasının temel nedeni, katabatik rüzgarlardır. Katabatik rüzgarlar, yüksek rakımlarda aşırı soğuyan havanın, yerçekimi etkisiyle alçak kesimlere hızla inmesi sonucunda oluşur. Bu güçlü rüzgarlar, saatte 320 kilometreye kadar ulaşabilen hızlarla eser ve ilerledikçe bölgedeki nemi buharlaştırarak uzaklaştırır.

Sonuç Olarak

Dünyanın en kurak yeri olan McMurdo Kuru Vadileri, dünya dışı yaşamın araştırılması, çevre bilimleri ve astrobiyoloji gibi alanlarda önemli bir doğal laboratuvar olarak hizmet vermektedir. Bu bölge, aşırı kurak ve zorlu koşulları nedeniyle Mars ve diğer gezegenlerdeki yaşam olasılıklarını incelemek için ideal bir ortam sunar.

Bilim insanları burada, ekstrem çevrelerde hayatta kalabilen mikroorganizmaları araştırarak, Dünya dışındaki yaşam formlarının nasıl var olabileceğine dair ipuçları elde etmeye çalışmaktadır. Her ne kadar çalışma koşulları son derece zorlu olsa da, McMurdo Kuru Vadileri, bilim dünyası için dünyanın en ilginç ve benzersiz doğal alanlarından biri olarak kabul edilmektedir.

Yazının devamında göz atmak isterseniz: Doktorlar Antarktika’ya Gitmeden Önce Neden Apandislerini Aldırıyor?


Kaynaklar ve ileri okumalar

  • McKinnon, M. (2016), Rocks in Chile help scientists hunt for life on Mars, Eos, 97, https://doi.org/10.1029/2016EO057363. Published on 09 August 2016.
  • Discover the Driest Place on Earth – 500 Years Without a Single Rain Drop!. Yayınlanma tarihi: 26 Temmuz 2022. Kaynak Site: a-z-animals. Bağlantı: Discover the Driest Place on Earth – 500 Years Without a Single Rain Drop!
  • Azua-Bustos, A., Fairén, A.G., González-Silva, C. et al. Unprecedented rains decimate surface microbial communities in the hyperarid core of the Atacama Desert. Sci Rep 8, 16706 (2018). https://doi.org/10.1038/s41598-018-35051-w

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu