Biyoloji ve Coğrafya

Dünyanın En Kurak Yeri Muhtemelen Tahmin Ettiğiniz Yer Değildir

Dünyanın en kurak yerini merak ettiğinizde aklınıza muhtemelen bir çöl gelecektir. Bu elbette kötü bir tahmin değil. Ancak dünyada bir çölden çok daha kurak yerler de vardır.

Dünyanın En Kuru Yeri
Atacama Çölü, Şili’nin kuzeyinde, And Dağları’nın batı eteklerinde yer alır. Ayrıca, çölün bir kısmı Peru’nun güney sınırına da uzanır. Atacama Çölü, astronomi gözlemleri için ideal bir yer olarak kabul edilir. Düşük nem, az bulut örtüsü ve yüksek rakımı nedeniyle, birçok büyük teleskop ve gözlem üssü çölün içinde veya yakınında bulunmaktadır.

Google arama motoruna Dünyanın en kurak yerini sorduğunuzda karşınıza çıkan bir çok makale, size cevap olarak Şili’deki Atacama Çölünü söyleyecektir. Atacama Çölü gerçekten de ekstrem bir yerdir. Gezegendeki en kurak ve en eski çöl olan bu çölde son 500 yılda neredeyse yok denecek kadar az yağmur kaydedilmiştir.

Çölde çok az yaşam bulunmaktadır, ancak bazı türler bölgedeki aşırı koşullara uyum sağlayacak biçimde şekillenmiştir. Aslında şu andan sonra da Atacama Çölüne yağmur yağması bu türler için ölüm anlamına gelecektir. Bunu bize son 10 yılda çöle yağan iki yağmur kanıtlamıştır.

2015 yılında yağan yağmurun ardından, Dünyanın en kurak çölü sayılan bölgede, 200’den fazla bitki türü, çiçek açtı ve büyüdü. Ancak nu bölge ekolojisi için yıkım anlamına gelecekti.

Bir çöle yağmur yağdığında çiçeklerin açmasını ve coğrafyanın canlanmasını bekleyebilirsiniz. Ancak Atacama Çölüne 2015 ve 2017 yılında yağan yağmurlar bunun hatalı bir düşünce olduğunu kanıtlamıştır. Bu yağmurlar, kurak topraklarda bulunan mikrop türlerinin çoğunu yok etmiştir. Çöl mikropları, kutup ayıları ve penguenler kadar dikkat çekmese de bu, küresel ısınmanın etkilerinin çok geniş bir alana yayıldığının düşündürücü bir hatırlatıcısıdır.

Dünyanın En Kuru Yeri
McMurdo Kuru Vadileri, Antarktika’da bulunan ve dünyanın en soğuk, en kurak ve en rüzgarlı yerlerinden biri olan McMurdo Buz Kaplaması’nda yer alan bir bölgedir

Dünyanın En Kurak Yeri Aslında Antarktika’dadır

Antarktika’daki McMurdo Kuru Vadileri gezegendeki en kurak yeri oluşturuyor. Buraya yaklaşık 2 milyon yıldır yağmur yağmıyor. 4.800 kilometrekarelik bölge, neredeyse hiç su içermiyor. Eşsiz koşulları nedeniyle buz ve kar içermeyen bu vadiler, Dünya’nın şu anda Mars’a en yakın manzaraları sunması nedeniyle araştırmacıların da ilgisini çekiyor.

Çoğumuz aksini düşünsek de Antarktika sadece kar ve buz ile kaplı değildir. McMurdo Kuru Vadileri, Ross Adası’nın kuzeybatısında yer alır ve Ross Denizi’nin yakınında bulunur. Ayrıca bu vadiler, Antarktika Yarımadası’ndan farklı olarak buz kaplaması altında değil, vadiler şeklinde görülür.

McMurdo Kuru Vadilerinde kar ve buz olmaması buranın ılıman ve yaşama uygun bir bölge olduğunu düşündürmesin. Karın olmaması yumuşaklığın bir işareti değildir. Bu bölgenin herhangi bir yağış almamasının nedeni, katabatik rüzgarlardır. Bu rüzgarlar yüksek rakımlarda çok soğuyan havanın alçak kesimlere doğru hızla inmesi sonucunda oluşur. Bu rüzgarlar saatte 320 kilometreye varan hızlarda hareket ederek ilerledikçe bölgedeki nemi buharlaştırır ve uzaklaştırır.

Dünyanın en kurak yeri, dünya dışı yaşamın araştırılması, çevre bilimleri ve astrobiyoloji alanlarında önemli bir laboratuvar olarak hizmet vermektedir. Sonucunda bu bölge, bilim insanları için zorlu bir çalışma ortamına sahip olmasına rağmen, dünyanın en ilginç ve benzersiz doğal alanlarından birini temsil ediyor.

Yazının devamında göz atmak isterseniz: Doktorlar Antarktika’ya Gitmeden Önce Neden Apandislerini Aldırıyor?


Kaynaklar ve ileri okumalar

  • McKinnon, M. (2016), Rocks in Chile help scientists hunt for life on Mars, Eos, 97https://doi.org/10.1029/2016EO057363. Published on 09 August 2016.
  • Discover the Driest Place on Earth – 500 Years Without a Single Rain Drop!. Yayınlanma tarihi: 26 Temmuz 2022. Kaynak Site: a-z-animals. Bağlantı: Discover the Driest Place on Earth – 500 Years Without a Single Rain Drop!
  • Azua-Bustos, A., Fairén, A.G., González-Silva, C. et al. Unprecedented rains decimate surface microbial communities in the hyperarid core of the Atacama Desert. Sci Rep 8, 16706 (2018). https://doi.org/10.1038/s41598-018-35051-w

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir