Astronomi

Gökyüzünün Süsleri: Ay Halesi, Yalancı Güneş ve Güneş Köpeği Nedir?

Gökyüzünde muhteşem şeyleri görmenin tek zamanı gece değil. En hayranlık uyandıran gök olaylarından bazıları yalnızca gün içinde, güneşin parladığı zamanlarda meydana gelebilir. Ay halesi, yalancı güneş ve güneş köpeği gün içinde görmeniz olası atmosferik optik fenomenlerdir.

Gökyüzünün Süsleri: Ay Halesi, Yalancı Güneş ve Güneş Köpeği Nedir?
Güneşin etrafındaki hale havadaki buz kristallerinin arasından parlayan ışıktan geliyor.

Parlak bir Dolunay’ı çevreleyen büyük bir halka fark ettiniz mi? Aslında bu bir optik illüzyondur. Güneş veya ay çevresinde büyük bir halka veya ışık çemberi fark edenlerin gördüğü şey aslında 22 derece hale ( halo) olarak tanımlanmaktadır. Bu güzel fenomen halk arasında da Ay halesi, Ay halkası gibi isimler ile bilinmektedir.

Ay haleleri her zaman çember formunda olmak zorunda değildir. Bazen oval formlarda da karşımıza çıkar. Ayrıca halka her zaman 22 derece olmak zorunda da değildir. Bazen 46 derece yarıçapa sahip ikinci bir halka veya daha büyük tek bir halka da gözlenir.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?
Böyle bir manzaraya siz de şahit olmak istiyorsanız, ideal zaman kış ayları olacaktır. Ayrıca gökyüzünün açık olması, İdeal olarak, gökyüzünde yalnızca ince bir sirrus tabakası bulunması gereklidir. Alt seviyelerde daha kalın bulutlar varsa, hale etkisini görüş alanınızdan gizleyecektir.

Ay Halesi Nedir Ve Neden Oluşmaktadır?

Aslında atmosferik fenomenlerin neredeyse hepsi havada asılı duran küçük buz kristallerinden kaynaklanıyor. Atmosferde 6.000 m veya daha fazla yükseklikte bulunan sirüs bulutları, su damlacıklarının donmasından kaynaklanan küçük buz kristalleri içerir. Bu buz kristalleri, tıpkı bir kamera merceği gibi ışığı kırar veya büker. Bunun sonucunda da yönünü değiştir.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?
Buz kristalleri, çapları 15 ila 25 mikrometre arasında değişen altıgen şekilli sütunlardır. Minik kalemleri andıran bir görünüme sahiptirler.

Işığı Ay’ın etrafında bir çember formu oluşturmaya zorlayan şey ise buz kristallerinin şeklidir. Buz kristalleri her zaman altıgen biçiminde olduğu için Ay’ın halkası da 22 derece ya da 46 derece olacaktır. Anlayacağınız, buz kristalleri bir prizma gibi hareket ederek beyaz halkayı görmemizi sağlar. Bu kırılmanın nasıl bir şey olduğunu yukarıdaki görselden kolayca anlayabilirsiniz.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?

Bu görüntü, kış veya yaz aylarında gezegenin herhangi bir yerinde oluşabilir. Görülme sıklıkları, bulutların yapısına bağlıdır. Bu kırılmalar sonucunda da bir gözlemci ay ya da güneş etrafında bir çember gözlemleyecektir. 46 derecelik bir hale mi yoksa 22 derecelik bir hale mi oluşacağını belirleyen şey, ışığın altıgen buz kristallerinden geçerken izlediği yoldur.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?

Ay Halesi Kötü Havanın Habercisi midir?

Sirrüs,,10 temel bulut tipi arasında en yüksek olanıdır. İpliksi, beyaz; yamalar halinde veya ince şeritler halindedir. Lifli ve ipeksi bir görünüme sahiptir. genellikle güzel bir havanın habercisidir. Ancak bu bulutlar ender de olsa bazen beklenmedik fırtınaların habercisi olabilmektedir. Sirrüs bulutları buz kristallerinden oluşan bulutlardır.

Yaygın bir deyişe göre, Ay’ın etrafındaki bir halka yolda kötü bir havanın olduğu anlamına da gelmektedir. Bu batıl inanç çok yanlış değildir. Sonucunda sirrus ve sirrostratus bulutları genellikle yaklaşan bir sıcak cephenin ilk işaretidir. Tipik olarak, sıcak bir cephe, genellikle bir fırtına olarak adlandırılan düşük basınçlı bir sistemle ilişkilendirilecektir. Yani bir hale gördüğünüzde, 24 saat içinde yağmur veya kar bekleyebilirsiniz.

Yalancı Güneş ( Güneş Köpekleri) Nedir?

Meteorolojide bir yalancı güneş, resmi olarak parheli olarak adlandırılır. Ancak bazı kaynaklarda İngilizce ismi sun dog olduğu için güneş köpekleri diye de çevrilmiş haline denk gelebilirsiniz. Bu durum Güneş’in bir veya her iki tarafında parlak bir noktadan oluşan atmosferik bir başka optik fenomendir.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?
Aynı süreç gündüz saatlerinde meydana geldiğinde, güneşin etrafında bir hale oluşacaktır. Ay çevresindeki halkalardan farklı olarak, güneş haleleri halkalarının içinde daha çok kırmızı ve dışında mavi bir renk tonu sergiler.

İki yalancı güneş genellikle 22°’lik hale içinde Güneş’i çevrelemektedir. Yalancı güneş, güneş ışığının atmosferdeki buz kristalleri tarafından kırılmasının neden olduğu haleler ailesinin bir üyesidir. Dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir mevsimde görülebilirler, ancak her zaman açık veya parlak değildirler. Yalancı güneşler en iyi ve en çok Güneş ufka en yakın olduğunda göze çarpar.

Ay Halesi Ve Yalancı Güneş Nedir?
 Yalancı güneşler tipik olarak, Güneş’in yaklaşık 22 ° solunda ve sağında ve ufkun üzerinde Güneş ile aynı yükseklikte bir çift ince renkli ışık parçası olarak görünürler. Güneş’e en yakın tarafta kırmızı renklidir; daha uzaktaki renkler turuncudan maviye doğru derecelendirilir.

Bazı halk hikayeleri, Ay’ın halesindeki yıldızların sayısının kötü havanın gelmesinden önceki günlerin sayısını gösterdiğini de söyler. Bir dahaki sefere bir hale gördüğünüzde deneyebilirsiniz. Ayrıca genellikle yanılış anlaşılan başka bir optik fenomen için bu yazımıza da göz atabilirsiniz. Brocken Hayaleti: İnsanlığın Kutsal Işıkla Deneyimi


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir