1974’te, profesör ve yönetim uzmanı Jerry B. Harvey, ilginç bir deneyim yaşamıştı. Devamında da bu deneyimden yola çıkarak, Abilene Paradoksunu tanımlayacaktı. Paradoksun çıkış hikayesi kısaca şöyledir.
Sıcak bir yaz gününde Jerry Harvey ailesi ile birlikte domino oynamaktaydı. Bir anda kayınpederi, memleketleri Coleman’dan yaklaşık 136 km uzaklıktaki ABD’nin Teksas eyaletine bağlı Abilene şehrine gitmeyi önerdi. Karısı bu fikrin kulağa hoş geldiğini söyledi. Harvey’in eşi kendisinin de katılacağını söyleyince aile yola koyuldular.
Devamında vasat bir restorana doğru sıcak, tozlu bir yolculuk yaptılar. Yemeklerini yedikten sonra yorgunluktan tükenmiş bir biçimde evlerine geri döndüler. Yeniden verandadaki koltuklarına oturduklarında, içlerinden biri “Ne güzel bir gezi oldu değil mi?” diye sordu. Bu soruya verilen cevaplardan aslında herkesin bir başkası istediği için evet dediği anlaşılacaktı.
Yani aslında kimse bu yolculuğa çıkmak istememiş, ancak diğerleri istediği için evet demişti. Sonucunda da dört kişi bir araya gelip, birey olarak asla vermeyecekleri bir kararı vermişlerdi. İlerleyen süreçte Harvey bu saçmalığa Abilene Paradoksu adını verecekti.
Harvey konu ile ilgili olarak yayınladığı makalesinde üç olayı referans olarak ele alıyordu. Bunlardan birisi yukarıda sizler ile paylaştığımız başına gelen hikayesiydi. Diğer iki olay ise küçük bir endüstriyi içeren varsayımsal bir senaryo ve olumsuz siyasi sonuçlara yol açan gerçek bir olaydı.
Abilene Paradoksu Neden Gerçekleşir?
Çoğu zaman, herhangi bir grupta bir fikir ortaya atıldığında, insanlar buna uymayı kabul eder. Ancak bu kişilere tek tek sorsanız çoğu kişi bunu yapmak konusunda hemfikir olmaz. Ya da grubun ortak fikrine göre hareket etmez. Abilene Paradoksu bu durumun adıdır.
Bunun nedeni, insanların kendi kişisel görüşlerinin, gerçekte durum böyle olmasa bile, grubun görüşüne zıt olduğunu düşünmesidir. Ve çoğu kişi benzer şekilde düşündüğünde, böyle bir şeyi bireysel olarak yapma fikrinden herkes nefret etse de ortaya kimseyi mutlu etmeyen bir sonuç çıkacaktır. Abilene paradoksunun oluşmasına yol açan sebepler arasında bir grubun içindeki iletişim kanallarının sorunlu olmasının da etkisi vardır. Genellikle bir grup fenomeni olsa da, bir iletişim kopukluğu varsa Abilene Paradoksu 2 kişi arasında da ortaya çıkabilir.
Harvey bu durumu Suskunluk Sarmalı olarak adlandırmaktadır. Suskunluk Sarmalı Kuramına göre, gruptaki çoğu insanın aynı görüşe sahip olduğuna, yani görüşümüzün algılanan çoğunluk görüşüne uygun olduğuna inanırsak, fikirlerimizi başkalarına iletmeye daha istekli oluruz. Öte yandan, düşüncemizin algılanan çoğunluk görüşünden farklı olduğunu düşünürsek, düşündüğümüz hakkında sessiz kalmamız daha olasıdır. Detaylar burada: Suskunluk Sarmalı “Kral Çıplak” Demenin Neden Zor Olduğunu Açıklar!
Aslında bu paradoks çoğulcu cehalet kavramı ile de ilgilidir. Çoğulcu cehalet bir kişi belirli bir düşünce tipine katılmadığında, ancak herkesin bu düşünceye katıldığını düşündüğünde ve sonuç olarak, kimse onaylamasa bile bu düşünce tarzını takip ettiğinde ortaya çıkar. Başka bir deyişle, çoğulcu cehalet, bireylerin yanlışlıkla herkesin kendileriyle aynı fikirde olmadığına inandıkları, oysa ki gerçekte çoğu insanın aynı görüşü paylaştığı bir durumdur.
Abilene Paradoksu Nasıl Çözümlenir?
Bir sınıfta, partide, toplantı odasında veya hastanede yazılı olmasa da belirlenmiş bazı normlar vardır. Bu normlar dönem dönem kişinin arkadaşlarına ve meslektaşlarına destek göstermesi gerektiğini, başkalarının kişisel tercihlerine meydan okumaması gerektiğini ve her zaman ve kontrollü görünmesi gerektiğini dikte eder. Ancak gördüğünüz gibi bu normlar sorunlu sonuçlara da neden olacaktır.
Abilene paradoksu ile mücadelede ilk adım, bir grubun liderinin böyle bir durumun var olduğunu kabul etmesidir. Sorunun farkında olmaz ise sorun, devam edecektir. Bu nedenle oy birliği ile yapılan anlaşmalar yerine insanlara özgürce konuşma fırsatı yaratmaya özen göstermelidir.
Sonuç olarak bir öğretmen ders bitiminde anlayanlar el kaldırsın dediğinde yukarıda listelediğimiz nedenlerden dolayı herkes el kaldıracaktır. Ancak büyük çoğunlukla bir çoğu dersi anlamamıştır. Bir kişi sınıftaki akranlarının çoğunun da bir dersi anlayamadığını öğrendiği zaman fikirlerini daha kolay belirtecek ve yetenekleri konusunda daha rahat hissedecektir. Ancak bunun için öncelikle özgürce konuşabileceği ortamın var olduğuna emin olması gerekecektir.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- The Abilene Paradox: The Management of Agreement Leading and Managing Organizations. Bağlantı: https://www.academia.edu/
- What the Abilene paradox is and ways to minimize it. Yayınlanma tarihi: 21 Ekim 2022; Bağlantı: https://www.betterup.com/
- What Is The Abilene Paradox? Yayınlanma tarihi: 12 Nisan 2019; Bağlantı: https://www.scienceabc.com/humans/what-is-the-abilene-paradox.html?
- This Is Why We Agree To Do. Everything We Hate When We Are In A Group. Yayınlanma tarihi: 23 Kasım 2020; Bağlantı: https://edtimes.in/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
