Sabah kahvenizi hazırlarken kahve demliğiniz mi tıkanıyor? Harika bir ilk buluşmanın ardından birisi sizi terk mi etti? En sevdiğiniz uygulamayı açmaya çalıştığınızda akıllı telefonunuz açıklanamaz bir şekilde kilitleniyor mu? Tüm bu kötü niyetli talihsizliklerin nedeni ne olabilir? Eğer ki astrolojiye inanıyorsanız Merkür’ü daha ziyade Merkür Retrosunu suçlayabilirsiniz.
Ancak bu yorumların altında, çok daha ilginç bir hikaye yatıyor.
Bu durumu kafa karıştırıcı buluyorsanız yalnız değilsiniz. Sonuçta bir gezegenin Dünya’daki olaylarla ne ilgisi var? Merkür retrosu gerçekte ne anlama geliyor? Bu ve buna benzer sorulara bu yazıda bir cevap bulmaya çalışalım.
Bize göre yıldızlar birbirlerine göre hareket ediyor gibi görünmüyor; o kadar uzaktalar ki, gökyüzündeki herhangi bir gerçek hareketi, teleskoplarla bile fark etmemiz yıllar alıyor. Bugün gördüğümüz tanıdık takımyıldızların, insanların bin yıl önce gördükleri takımyıldızlarıyla neredeyse tamamen aynı olmasının nedeni de budur.
Ancak geçmişteki yıldız gözlemcileri tuhaf bir şeyin farkına varmışlardı. Bu “yıldızlardan” bazıları her gece “sabit” yıldızların arka planında hareket ediyordu. Eski Yunanlılar bu hareketli ışıklara “gezginler” anlamına gelen gezegenler adını vereceklerdi.
Merkür retrosu nedir?
Günümüzde onların güneşimizin etrafında bizim gibi dönen başka dünyalar olduğunu biliyoruz. Güneş sisteminin çok üzerinde olsaydınız ve güneşin kuzey kutbuna doğru baksanız, gezegenlerin saat yönünün tersine döndüğünü görürdünüz. Ayrıca her birinin bir yörüngeyi tamamlaması farklı bir zaman alırdı. Bu gezegenlerden Merkür Güneş’e en yakın olanıdır ve bir yılı tamamlaması sadece 88 Dünya günü sürer.
Merkür retrosunun ne olduğunu anlamak için öncelikle retro kelimesinin ne anlama geldiğini bilmeniz gerekiyor. Retro hareket (geri hareket, retrograt veya İngilizce olarak “retrograde motion”), gökyüzüne bakan bir gözlemcinin, diğer bir gezegeni, sistemdeki gezegenlerin normal hareket yönünün aksi yönde ilerliyormuş gibi görmesine verilen isimdir. Temelinde de bir yanılsamadır.
Bu, bu fenomeni yaklaşık 400 yıldır güneş sisteminin temel bir gerçeği olarak anlayan gökbilimciler için bu önemli değildir. Ancak astrolojide bu bir tür dini bayramdır.
Bir dahaki sefere otoyolda bir arabanın yanından geçtiğinizde bu yanılsamayı kendiniz de deneyimleyebilirsiniz. Önünüzde daha yavaş ancak sizinle aynı yönde giden bir araca yaklaşın. Ancak bu aracı geçtiğiniz zaman, yavaş giden araç bir an için sanki geriye doğru hareket ediyormuş gibi gelecektir.
Aynı şey, Dünya daha yavaş hareket eden dış gezegenlerin yanından geçerken de olur. Örneğin Jüpiter’i, Mars’ı veya Satürn’ü geçtiğimizde, normalde dünyamızdan daha yavaş hareket eden bu gezegenler bir an için geriye gidiyormuş gibi gözükecektir. Eğer gökyüzünü Dünya dışında başka bir gezegenden görebilseydiniz, bu geriye dönük yanılsama bazı çok tuhaf olayları görmenize de yol açardı. Örneğin gözleminizi Merkür’den yapabilseydiniz Güneş’in de geriye doğru hareket ettiğini görebilirdiniz.
Merkür retrosu astrolojiye göre ne anlama geliyor?
Astrologlara göre Merkür retrosu Merkür’ün hareketinin normal hareketi dışına çıkıp geriye gittiği ya da ‘yavaşladığı’ döneme verilen ad. Bu dönemde Merkür’ün geriye gitmesi pek çok şeyi etkiler. Örneğin iletişimlerde problemler yaşanır. Teknolojik aletler bozulur. Bu nedenle en başta bu dönemde iş anlaşmaları yapmamamız ve yeni teknolojik aletler almamamız söylenecektir.
Merkür her Dünya yılında birkaç kez gerileme hareketi gösterir. Yani Merkür retrosu bir değil bir yılda bir kaç kez yaşanır. En son 23 Ağustos’tan 14 Eylül’e kadar süren dönemde Merkür retrosu gerçekleşti. Bir sonraki ise 25 Kasım – 15 Aralık tarihleri arasında yaşanacak.
Peki geri hareketteki Merkür’ün elektronik arızalarla veya sosyal etkileşimlerle ne ilgisi var? İlgisi yok! Sonuçta bu geri hareket yörünge perspektifimizden doğan bir yanılsamadır. Tıpkı bir yarış arabasının pist etrafında her zaman tek yönde hareket etmesi gibi, Merkür de güneşin etrafında daima aynı yönde hareket eder. Her iki nesneye olan açımız değiştikçe, gerçek hareket sabit olsa bile görünen hareketin yönünün değiştiğini görürüz.
Dahası, astrologların iddialarının aksine, Merkür’ün, görünen ya da gerçek hareketinin, akıllı telefonunuzun elektroniği ya da Dünya’daki sosyal yaşamınıza etki etmesi olası değildir. Güneş sistemindeki en küçük gezegen olan Merkür aynı zamanda en zayıf çekim alanına sahiptir. Bu da gezegenin çekim kuvvetinin bizi hiçbir şekilde etkileyemeyeceği anlamına gelir. Ayrıca bu yazımıza da göz atmanızı öneririz: Çekim Yasası: Lütfen Evrene Mesaj Göndermeyin!
Kaynaklar ve ileri okumalar
- How to Survive Mercury in Retrograde. Yayınlanma tarihi: 17 Ağustos 2023. Kaynak site: Scientificamerican Bağlantı: How to Survive Mercury in Retrograde
- Retrograde motion can be real or illusory. Yayınlanma tarihi: 10 Ağustos 2022. Kaynak site: Earthsky. Bağlantı: Retrograde motion can be real or illusory
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
