Hepimiz günde bir elma yemenin faydaları ile ilgili yazılara denk gelmişizdir. Söylemlere göre her gün bir elma yemek pek çok sağlık sorununa çare olacağı için doktoru evimizden uzak tutar. Peki ama bu söylem ne kadar doğru?
Sonucunda bir meyve olarak ele aldığımızda elma A vitamini bakımından çok da zengin değildir. Harika bir C vitamini kaynağı da değildirler. O zaman elmayı diğer meyvelerden daha üstün kılan şey nedir? Cevap içerdikleri biyoaktif maddeler olacaktır. Bunlar gıdalarda az miktarda bulunan ve vücutta biyolojik etkileri olan doğal kimyasallardır. Bu kimyasallar vitaminler ile aynı kategoriye girmezler.
Elmalar sağlığımıza fayda sağlayan bir çok biyoaktif madde sağladıkları için de aslında fonksiyonel gıda olarak sınıflandırılırlar. Araştırmalar daha fazla elma yemenin aslında daha az doktora gitmeyle ilişkili olmadığını gösterse de, diyetinize elma eklemek sağlığınızın çeşitli yönlerini iyileştirmenize yardımcı olacaktır.
Fonksiyonel Gıdalar Nedir?
Fonksiyonel gıdalar bir çoğumuzun adını duymaya alıştığı süper gıdalarla aynı şey değildir. “Süper gıdalar“, pazarlamacıların çeşitli yiyecekleri tanıtmak için kullandıkları bir sözcüktür. Sonucunda, bir şey süper yiyecek olarak etiketlendiğinde, çoğumuz otomatik olarak onun ekstra sağlıklı olduğunu varsayar ve daha fazlasını yemek için çabalarız.
Sonucunda beslenme aynı zamanda milyarlarca dolarlık bir endüstridir. Bir şeyi “süper” olarak etiketlemek kamuoyunun ilgisini çeker ve satışları artırır. Süper gıda reklamları, belirli bir gıdayı yemenin sağlığın bazı yönlerini iyileştireceğini iddia eder. Sorun şu ki, bu iddiaların çoğu bilimsel araştırmalara dayanmamaktadır.
Bir gıdanın ‘fonksiyonel gıda’ olarak tanımlanması için, insan vücuduna bir veya birden fazla biçimde fizyolojik fayda sağlaması ve hastalık riskini azaltması gerekir. Elmanın doğal lifleri, onun fonksiyonel gıda olarak sınıflandırılmasına neden olacaktır. Lif pektini esas olarak elmanın posasında bulunur. Pektin vücutta emilen şeker ve yağ miktarını azaltma işlevi görür. Bu da, diyabet ve kalp hastalığı riskinin azaltılmasına yardımcı olur.
Her Gün Bir Elma Yemek Bize Ne Fayda Sağlar?
Elmalar, genel sağlığın gelişmesinde ve kronik hastalıkların önlenmesinde hayati rol oynayan, polifenoller olarak bilinen yüksek miktarda doğal kimyasallar içerir. Çeşitli bitkisel gıdalarda 8.000’den fazla polifenol tanımlanmıştır. Esas olarak kabukta bulundukları için bütün haldeki elmalar, daha iyi polifenol kaynaklarıdır.
Antosiyaninler, elma kabuğuna kırmızı rengini veren polifenollerin bir alt sınıfıdır. Antosiyaninler kalp sağlığı açısından önemlidir. Ayrıca Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere araştırılmaktadır. Elmalardaki birincil polifenollerden bir diğeri de floridzindir.
Araştırmacılar, 100 yılı aşkın süredir kan şekerinin kontrol altına alınmasında floridzinin rolünü araştırıyorlar. Son zamanlarda yapılan çalışmalar ince bağırsaktan emilen glikoz miktarını azaltarak ve böbreklerden atılımını artırarak kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynadığını doğrulamaktadır.
Her Gün Elma Yemek Gerçekten de Doktoru Evimizden Tutar mı?
Aslında bu söylem 1800’lerden beri kullanılmaktadır ve dünya çapında bilinmektedir. Araştırmacılar gerçekten de doğruluk payı olup olmadığını öğrenmek istediler. ABD’li bir ekip, 8.000’den fazla yetişkinin elma yeme alışkanlıklarını ve doktor ziyaretlerinin sayısını analiz etti. Bunların yaklaşık %9’u günde bir elma yiyordu.
Demografik ve sağlıkla ilgili faktörleri ayarlandıktan sonra araştırmacılar, her gün elma yiyenlerin, elma yemeyenlere göre daha az reçeteli ilaç kullandığını buldu. Ancak iki grup arasında doktor ziyareti sayısı hemen hemen aynıydı.
Sonuç olarak
Sonucunda günde bir elma yemek, doktor ziyareti sayısını önemli ölçüde azaltmamıştı. Ancak genel sağlığa faydalı olduğu kesin. Bu yüzden bir dahaki sefere markete gittiğinizde biraz elma alın ve her gün en az bir tane yemeye çalışın.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Nezbedova, L.; McGhie, T.; Christensen, M.; Heyes, J.; Nasef, N.A.; Mehta, S. Onco-Preventive and Chemo-Protective Effects of Apple Bioactive Compounds. Nutrients 2021, 13, 4025. https://doi.org/10.3390/nu13114025
- Does an apple a day really keep the doctor away? A nutritionist explains the science behind ‘functional’ foods. Yayınlanma tarihi: 10 Ağustos 2023. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: Does an apple a day really keep the doctor away? A nutritionist explains the science behind ‘functional’ foods
- Kim, Sun Jo & Nguyen, Anh & Jung, Cheol & Phuoc Long, Nguyen & Park. Seongoh & Cho, Young & Yoon, Young Cheol & Lee, Eun & Kim, Mina & Son, Eui & Tae Ha, Kim & Deng, Yingqian & Lim. Johan & Kwon, Sung. (2022). Metabolic and Cardiovascular Benefits of Apple and Apple-Derived Products: A Systematic Review and Meta-Analysis of. Randomized Controlled Trials. Frontiers in Nutrition. 9. 766155. 10.3389/fnut.2022.766155.
- Rana, Ananya & Samtiya, Mrinal & Dhewa, Tejpal & Mishra, Vijendra & Aluko, Rotimi. (2022). Health benefits of polyphenols: A concise review. Journal of Food Biochemistry. 46. 10.1111/jfbc.14264.
- Mattioli R, Francioso A, Mosca L, Silva P. Anthocyanins: A Comprehensive Review of Their Chemical Properties and Health Effects on. Cardiovascular and Neurodegenerative Diseases. Molecules. 2020 Aug 21;25(17):3809. doi: 10.3390/molecules25173809. PMID: 32825684; PMCID: PMC7504512.
- Davis, Matthew & Bynum, Julie & Sirovich, Brenda. (2015). Association Between Apple Consumption and Physician Visits. Appealing the Conventional Wisdom That an Apple a Day Keeps the Doctor Away. JAMA internal medicine. 175. 10.1001/jamainternmed.2014.5466.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
