Astronomi

Wow Sinyali Nedir? Bu Sinyal Uzaylıların Varlığını Kanıtlıyor mu?

15 Ağustos 1977’de Ohio Eyalet Üniversitesi’nin Big Ear radyo teleskobunda çalışan bilim insanları, uzaydan geldiklerini düşündükleri, açıklaması son derece zor olan 72 saniyelik bir sinyal saptadılar. Wow Sinyali olarak bildiğimiz bu sinyal adını, onu fark eden heyecanlı astronomun bilgisayar çıktısına yazdığı “WOW!” yani “Vay Canına!” kelimesinden aldı.

Bu kırmızı mürekkepli kalem ile yazılı üç harf ve bir ünlem işareti, ilerleyen süreçte birçok kişinin uzaylılarla ilk temas olduğuna inandığı şeyi sembolize edecekti. Ama bu gerçekten ilk temasın bir işareti miydi?

Wow Sinyali Nedir?
“Vay canına!” yazısının orijinal bilgisayar çıktısının renkli taraması. 1977’de Big Ear Radyo Gözlemevi tarafından tespit edilen sinyal. Sinyalin gücü 0-9 sayılarıyla ve A-Z harfleriyle gösterilmektedir. Görselde gördüğünüz 6EQUJ5 biçimindeki altı tane karakter bu gücü tespit ettiği için işaretlenmiştir.

1977 yılında SETİ projesi kapsamında çalışan Gökbilimci Jerry Ehman, dünya dışı medeniyetlerden gelen olası sinyaller için gökyüzünü tarıyordu. Bunun için de Ohio Eyalet Üniversitesi’nin Big Ear radyo teleskopunu kullanıyordu. 15 Ağustos’ta Chi Sagittarii adlı bir yıldız grubunu gözden geçirirken, 72 saniye süren güçlü bir radyo dalgası sinyali aldı.

Big Ear radyo teleskopunu tasarlayan John D. Kraus, Wow! sinyal iletiminin gücünü bu grafik ile gösteriyor.

Sonrasında bu sinyal dünya dışı yaşam arayışında olanlar ile birlikte, kısa sürede tüm dünyanın ilgi odağı haline geldi. Ehman ve diğer birçok gökbilimci o zamandan beri Wow Sinyalini tekrar elde etmeye çalıştı. Big Ear bunu tespit ettikten sonraki tüm ay boyunca, sinyalin kaynağı olduğu düşünülen Yay Takımyıldızına doğru tutuldu. Ancak devam eden tüm girişimlere rağmen, 1977 yılındaki bu sinyal bir daha asla elde edilemedi.

Wow Sinyali Gerçekte Ne İdi?

Onlarca yıl boyunca, bir çok kişi Wow Signal’ın uzaydaki akıllı yaşamla ilk temas olduğu fikrini kabul etti. Wow Sinyalinin 30. yıl dönümünde araştırmacılar, konu ile ilgili ayrıntılı bir rapor hazırladılar. Daha sonrada internet üzerinden herkesin erişimine açık olarak paylaştılar.

Wow Sinyali Nedir?
Sagittarius ya da Yay takımyıldızı, zodyak kuşağı takımyıldızlarından biridir.

Bu raporda Big Ear Radyo Teleskobu’nun özelliklerini, bilgisayar çıktısındaki verilerin nasıl hesaplandığını, sinyalin özelliklerini ve parametrelerini, sinyale dair söylentileri, hipotezleri ve kendi görüşlerini açıkladılar. Raporda mevcut hipotezlerin ve olasılıkların değerlendirildiği kısımda sinyalin Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerden, asteroitlerden, uydulardan, hava taşıtlarından ya da uzay araçlarından kaynaklanmadığını, ancak sinyalin kesinlikle Dünya dışı olduğunu açıklamıştı.

Bununla birlikte daha sağlıklı kuramlar üretmek için çok daha fazla veriye ihtiyaç olduğunu söyleyerek raporunu sonlandırmıştı. ( Bilgilerinizi tazelemek isterseniz: Radyo Astronomi Nedir? Radyo Teleskop Ne Amaçla Kullanılır?)

SETI’nin açılımı “Search for Extra-Terrestrial Intelligence” (Dünya Dışı Akıllı Yaşam Araştırması) biçimindedir. Ancak tek bir SETI grubu yoktur. Bütün radyo-teleskoplar sinyalleri aramak için gökyüzünü taramaktadırlar.

Yeni Bir Keşif Dikkatleri Bir Kere Daha Sinyale Çekti

6 Mayıs 2022 tarihinde yayınlanan yeni bir çalışmada, bir araştırmacı binlerce yıldız analizi sonucunda esrarengiz sinyalin kaynağı olduğunu düşündüğü, potansiyel bir Güneş benzeri yıldız belirlediğini ileri sürdü. Bu yüzden konu yeniden gündeme geldi.

Daha önceki araştırmaların hepsi sinyalin ilk olarak geldiği tespit edildiği bölgedeki radyo sinyallerini hedef almıştı. Ancak bu yeni çalışmada Alberto Caballero bunun yerine gökyüzünün doğru bölümlerinde, Dünya’ya benzer bir ötegezegen ve dolayısıyla bildiğimiz şekliyle yaşamı barındırabilecek yıldızları aradı.

Caballero çalışmasında muhtemel adayları aramak için Avrupa Uzay Ajansı’nın GAIA uydusunca oluşturulan bir yıldız kataloğunu taramaya karar verdi. Araştırmacı, G ve K tipi yıldızlara odaklandı. Güneşimiz sarı cüce diye adlandırılan G-tipi bir yıldızdır. K-tipi yıldızlar yani turuncu cüceler ise, Güneş’imize çok benzerler.

Caballero 66 G ve K tipi yıldız keşfetti. Bunlardan birini sıcaklık, boyut ve parlaklık açısından Güneş’e en çok benzeyeni olarak tanımladı. 2MASS 19281982-2640123 olarak bilinen bu yıldız, Dünya’dan yaklaşık 1.800 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.

Wow Sinyalinin Kaynağını Bulmaya Henüz Zaman Var Gibi Gözüküyor

Wow Sinyali Nedir?
Wow Sinyalinin tamamı

2MASS 19281982-2640123, Wow Sinyalinin kaynağı olsa bile, Dünya’dan yolladığımız herhangi bir yanıtın bir radyo veya ışık sinyali biçiminde oraya ulaşması yüzyıllar alacaktır. Sonuç olarak, evet, “Wow!” sinyalin açıklaması için “akıllı uzaylı” açıklaması için hala iyi bir adaydır. Ama yine de bunu destekleyecek bir kanıt bulunmamaktadır. Tekrar tespit edilmedikçe, Wow Signal’ın tam olarak açıklanması pek olası değildir. Ama bu, insanların denemesini engellemez.

Bugün SETI’nin uzayda arama yapmak için yeni araçları var. SETI, radyo sinyallerini dinlemenin yanı sıra artık uzaydaki ışık parlamalarını da arıyor. Bu sinyali tekrar duyacak mıyız? Elbette bilmiyoruz. Ancak bir grup insan bunun mümkün olduğuna inanıyor. Bizlerde sonucu heyecan ile bekliyoruz. Ayrıca göz atmak isterseniz: Analog Televizyonlarda 37. Kanal Neden Yoktur?


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Merhabalar. Matematik öğretmeni olarak başladığım hayatıma 2016 yılında kurduğum matematiksel.org web sitesinde içerikler üreterek devam ediyorum. Matematiğin aydınlık yüzünü paylaşıyorum. Amacım matematiğin hayattan kopuk olmadığını kanıtlamaktı. Devamında ekip arkadaşlarımın da dahil olması ile kocaman bir aile olduk. Amacımıza da kısmen ulaştık. Yolumuz daha uzun ama kesinlikle çok keyifli.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu