Matematik Ne İşe Yarar?
-
Fourier Dönüşümleri: Renkli Televizyonları Mümkün Kılan Matematik
Neredeyse artık her evde bulunan televizyon, 1923’te John Logie Baird tarafından Birleşik Krallık’ta icat edilmişti. 1940’lı yıllara kadar televizyonlar siyah-beyazdı. Ardından 1950’lerde Amerika’da ilk renkli televizyon satışları yapıldı. Televizyonun ülkemizde…
-
Stokastik Süreçler ve Markov Zincirleri Nedir?
Matematikte, Markov Zinciri, Markov özelliğine sahip bir stokastik süreçtir. Ancak elbette bu tanım konuya hakim olmayanlar için oldukça kafa karıştırıcı ifadeler içermektedir. Bu nedenle adım adım ilerlemek faydalı olacaktır. Zaman içerisinde…
-
Tip 1 ve Tip 2 Hata Nedir? Neden Dikkat Etmemiz Gerekir?
İstatistik özellikle istatistik bilmeyenler için gerçekten kafa karıştırıcı bir branştır. Üstelik bir de sayılar ve semboller ile aranız iyi değilse bu daha da zorlayıcı bir durumdur. Oysa ki istatistik temelinde…
-
Mikro Evrenden Makro Evrene: İstatistiksel Mekanik Nedir?
Elinizi ateşe yaklaştırırsanız elleriniz yanacaktır. Benzer bir biçimde kara dokunduğunuz zamanda da parmaklarınız üşüyecektir. Sonucunda vücudumuz sıcaklık değişimlerini kolayca algılar. Peki ama çok basit bir soru soralım. Sıcaklık tam olarak…
-
İstatistikçiler 2. Dünya Savaşında Alman Tank Sayısını Nasıl Hesapladı?
Birazdan okuyacağınız Alman tank problemi ilginç bir tarihi olaydır. Bu olay aynı zamanda istatistiğin gerçek dünyadaki uygulamasının güzel bir örneğidir. Esasen, Alman Tank Problemi, yalnızca sınırlı bir örnek ile tüm…
-
Merkezi Limit Teoremi Nedir? Neden Önemlidir?
İstatistikteki ana fikir, küçük bir örneğe bakarak bütün bir popülasyon hakkında bir şeyler söyleyebilmenizdir. Bu fikir olmasaydı, kamuoyu yoklamaları veya seçim tahminleri olmazdı. Yeni tıbbi ilaçları veya köprülerin güvenliği gibi…
-
Schrödinger’in Kedisi Deneyi Neden Yapılmıştı? Schrödinger Denklemi Neyi Kanıtladı?
Kediler interneti fethetmeden çok önce, zamanımızın en büyük fizikçilerinden ikisi – Erwin Schrödinger ve Albert Einstein – tüm zamanların en etkili düşünce deneylerinden birisini tasarlamışlardı. Bu düşünce deneyi günümüzde Schrödinger’in…
-
Ramsey Teorisi Kaosun İçinde de Düzen Olabileceğini Bize Hatırlatacaktır
Hayatımız düzensizdir. Doğal fenomenlerin pek çoğu düzensizdir. Ancak düzensiz sistemler de bile bazen bir düzen bulabiliriz. Ramsey teorisi, sistemlerde düzen ve örüntü bulmakla ilgilenir. Ramsey teorisi, İngiliz matematikçi ve filozof…
-
Kaos Teorisi Nedir? Neden Bazı Kavramlar Kaotik Olarak Nitelendirilir?
Bob Dylan’ın ünlü bir şarkısında söylediği gibi, ” Rüzgarın hangi yönden estiğini bilmek için bir hava durumu sunucusuna ihtiyacınız yok”. Yine de, gelişmiş bilgisayar sistemlerine ve yazılımlara erişimi olan eğitimli bir meteoroloji…
-
Black-Scholes Denklemi İle Piyasaların Matematiğini Öğrenelim
İş dünyasında şirketler, risklerini mümkün olduğunca ortadan kaldırmak isterler. Bunu yapmanın yollarından biri, türev adı verilen finansal ürünleri satın almaktır. Türev ürünler, değerleri hisse senetleri, tahviller, yabancı para, faiz gibi bazı temel varlıklara bağlı…
