Matematik Ne İşe Yarar?
-
Şans ve Rastlantının Hesaplanması: Olasılık Kuramının Doğuşu
Sayılar ve şans birbiriyle yakından ilişkilidir. Şans basit anlamıyla iyi bir şey olacağı anlamına gelir. Peki şanslı olup olmayacağımızı nasıl anlarız? Matematikte ise bu tip sorularla uğraşmak olasılık kuramının işidir.…
-
Matematikte Limit Nedir? Limit Ne İşe Yarar?
Günlük dilde “limit” kelimesi bir miktar, bir fikir ya da herhangi bir şeyin ötesine geçemeyeceği sınırları tanımlamak için kullanılır. Örneğin, hız sınırı size yasal olarak izin verilen maksimum hızı ve…
-
Poisson Dağılımı Sayesinde Geleceği Tahmin Edebilirsiniz!
Yazımıza bir soru ile başlayalım. “Bir fastfood restoranının her Cuma gecesi ortalama 400 müşterisi varsa, herhangi bir Cuma gecesi 600 müşterinin gelme olasılığı nedir?”. Bu soru size bir miktar anlamsız…
-
Test Sonuçları Bize Ne Anlatmalı? Pozitif Prediktif Değer Nedir?
Bir hastalık için test yaptığımız zaman sonucun pozitif çıkması çoğu zaman endişe vericidir. Ancak size yapılan test yüksek doğrulukta olsa bile, çoğu zaman %100 doğru değildir. Belli durumlarda da bir…
-
Normal Nedir? Normal Aslında Adolphe Quetelet’in Bir İcadıdır
Muhtemelen bir çoğumuz normal bir boya, normal bir kiloya sahip olan ortalama insanlarız. Ancak bu tanımın kendisinde bir gariplik var. Sonuçta normal nedir? Ayrıca bu ne anlama gelir? Aslında bir…
-
Bilgi Teorisi Nedir? Bilgi Matematiksel Olarak Nasıl Ölçülebilir?
Claude Shannon dijital bilgisayarları, interneti ve kompakt diskleri mümkün kılan bilgi teorisi kavramını geliştirmesi ile bilinmektedir.
-
Galton Tahtası Kullanarak Geleceği Nasıl Görebilirsiniz?
Geleceği görmek birçok zaman fantezi ve bilim kurgu malzemesidir. Ancak aslında geleceği görmek için kristal bir küreye veya kahve fallarına ihtiyacınız yok. Size tek gereken matematiktir. Dünya bazen rastgele veya…
-
Kötü Bir Fincan Çay İkramı ile Modern İstatistik Bilimi Nasıl Doğdu?
Ronald Fisher’ın (İngiliz İstatistikçi ve Biyolog, 1890-1962) meslektaşına çay ikram ederken bilim dünyasına çığır açıcı bir araştırma metodolojisi hediye edeceğini kim bilebilirdi ki? Modern istatistiğin kurucusu kabul edilen ve geçtiğimiz…
-
Matematik Kamp Ateşi Yakarken de İşinize Yarayacaktır
Fosil kayıtlarına göre ateş dünyada en azından 440 milyon yıldır var. Ancak önemli olan ateşi bulma değil onu kontrol etme becerisi kazanmak idi. İnsanlar çakmak taşlarını vurarak ya da odun…
-
İskoç Dulları Fonu ve Büyük Sayılar Kuralı
Sigortacılık ticari bir kavram olarak tam anlamıyla ancak 18. yüz yılda gelişmiş olmakla birlikte, sektörün kökleri M.Ö 18. yüzyıla kadar uzanır. M.Ö 1800 yılı dolaylarında çıkarılmış olan Hammurabi Yasaları’nda “gemici…
