Matematik Ne İşe Yarar?
-
Matematik Kamp Ateşi Yakarken de İşinize Yarayacaktır
Fosil kayıtlarına göre ateş dünyada en azından 440 milyon yıldır var. Ancak önemli olan ateşi bulma değil onu kontrol etme becerisi kazanmak idi. İnsanlar çakmak taşlarını vurarak ya da odun parçalarını birbirine sürterek ateş yakmayı öğrendiklerinde yeni bir çağ başlamış…
-
Kötü Bir Fincan Çay İkramı ile Modern İstatistik Bilimi Nasıl Doğdu?
Ronald Fisher’ın (İngiliz İstatistikçi ve Biyolog, 1890-1962) meslektaşına çay ikram ederken bilim dünyasına çığır açıcı bir araştırma metodolojisi hediye edeceğini kim bilebilirdi ki? Modern istatistiğin kurucusu kabul edilen ve geçtiğimiz yüzyılın en önemli İstatistikçilerden biri olan Fisher’ın adını; eğer daha…
-
Henri Poincaré Matematik Sayesinde Adaleti Nasıl Sağladı?
Matematik camiasında oldukça bilinen, ünlü matematikçi Henri Poincaré’nin dürüst olmayan bir fırıncıya verdiği bir dersi aktaran, bir hikaye vardır. Aslında bu hikayenin gerçekten yaşanıp yaşanmadığı şaibelidir. Ancak yine de yazıyı okuduğunuz zaman gerçek olmasını dileyeceğinizi düşünüyoruz. Biri size nostalji yapar…
-
Merkezi Limit Teoremi Nedir? Neden Önemlidir?
İstatistikteki ana fikir, küçük bir örneğe bakarak bütün bir popülasyon hakkında bir şeyler söyleyebilmenizdir. Bu fikir olmasaydı, kamuoyu yoklamaları veya seçim tahminleri olmazdı. Yeni tıbbi ilaçları veya köprülerin güvenliği gibi şeyleri test etmenizin bir yolu da olmazdı. Bütün bunları merkezi…
-
Black-Scholes Denklemi İle Piyasaların Matematiğini Öğrenelim
İş dünyasında şirketler, risklerini mümkün olduğunca ortadan kaldırmak isterler. Bunu yapmanın yollarından biri, türev adı verilen finansal ürünleri satın almaktır. Türev ürünler, değerleri hisse senetleri, tahviller, yabancı para, faiz gibi bazı temel varlıklara bağlı olan finansal ürünlerdir. Türev ürünlerin işlem gördüğü piyasalar türev piyasalar…
-
Matematik Zekası Diye Bir Şey Yok, Aslında Hepimiz Matematikçiyiz!
İlk matematiksel deneyimlerinizi ne zaman yaşadınız? Dört yaşında mı? Belki de üç ya da iki. Sizi şaşırtabilir, ama kesinlikle daha önceydi. Aslında bir matematikçi olarak, belli bir matematik zekası ile doğdunuz… Bir çocuğa yaşamının ilk yıllarında çevresiyle deneyler yapmayı, sonuçlarını…
-
Tip 1 ve Tip 2 Hata Nedir? Neden Dikkat Etmemiz Gerekir?
İstatistik özellikle istatistik bilmeyenler için gerçekten kafa karıştırıcı bir branştır. Üstelik bir de sayılar ve semboller ile aranız iyi değilse bu daha da zorlayıcı bir durumdur. Oysa ki istatistik temelinde bir olasılık oyunudur. Ancak bu oyun dikkatli oynanmalıdır. Çünkü hesaplamalarda…
-
İstatistikçiler 2. Dünya Savaşında Alman Tank Sayısını Nasıl Hesapladı?
Birazdan okuyacağınız Alman tank problemi ilginç bir tarihi olaydır. Bu olay aynı zamanda istatistiğin gerçek dünyadaki uygulamasının güzel bir örneğidir. Esasen, Alman Tank Problemi, yalnızca sınırlı bir örnek ile tüm bir popülasyonun boyutunun nasıl tahmin edileceğini bizlere gösterir. 70 ila…
-
Sınıflandırmada Kullanılan Bir Ölçüt: ROC Eğrisi
Makine öğrenmesi ve istatistik alanlarında sınıflandırma problemi, yeni bir gözlemin bir kategori kümesinden hangisine ait olduğunu, temel gözlemlerin ve bilinen kategorilerin kullanılarak bulunmasıdır. Sınıflandırmada ve dolayısıyla model performansını değerlendirmede de kullanılan pek çok istatistiksel yöntem vardır. Bunlardan biri de ROC…
-
Test Sonuçları Bize Ne Anlatmalı? Pozitif Prediktif Değer Nedir?
Bir hastalık için test yaptığımız zaman sonucun pozitif çıkması çoğu zaman endişe vericidir. Ancak size yapılan test yüksek doğrulukta olsa bile, çoğu zaman %100 doğru değildir. Belli durumlarda da bir hastalığa yakalanmama ihtimaliniz oldukça yüksek olabilir. Başka bir deyişle yanlış pozitif olma…
