Matematik Ne İşe Yarar?
-
Navigasyon Cihazlarından Önce Denizciler Yönlerini Nasıl Buluyordu?
Şimdilerde gelişmiş navigasyon cihazları sayesinde kaybolmak neredeyse imkansız hale geldi. Ancak, bir zamanlar bu önemli bir sorun idi. Bu sorun özellikle deniz ticaretinin yaygınlaşması ile denizcileri daha çok etkilemeye başlamıştı.…
-
Gerrymandering Nedir? Seçimlerde Yapılan Bir Manipülasyonu Geometri Yardımı İle Nasıl Anlayabiliriz?
Antik Yunanlılar dünyaya pek çok şey miras bıraktı. Felsefe, tiyatro, mantık, geometri ve elbette demokrasi bunlara örnektir. Kuşkusuz, antik Atina’nın siyasi sistemi çok sınırlı bir demokrasi biçimiydi. Sonucunda kadınlar veya…
-
Henri Poincaré Matematik Sayesinde Adaleti Nasıl Sağladı?
Matematik camiasında oldukça bilinen, ünlü matematikçi Henri Poincaré’nin dürüst olmayan bir fırıncıya verdiği bir dersi aktaran, bir hikaye vardır. Aslında bu hikayenin gerçekten yaşanıp yaşanmadığı şaibelidir. Ancak yine de yazıyı…
-
Condorcet Yani Seçim Paradoksuna Göre Seçimin Kazanını Belirlemek Her Zaman Kolay Değildir!
Konu ile ilgili bir önceki yazımızda Arrow’un imkansızlık teoremine bakmıştık. Bu yazıda adaletli bir seçimin neden olamayacağını tartışmıştık. Bu yazıda da ise adil bir seçim üretme çabasını ortaya koyan Condorcet…
-
Galton Kutusu Kullanarak Geleceği Nasıl Görebilirsiniz?
Geleceği görmek birçok zaman fantezi ve bilim kurgu malzemesidir. Ancak aslında geleceği görmek için kristal bir küreye veya kahve fallarına ihtiyacınız yok. Size tek gereken matematiktir. Dünya bazen rastgele veya…
-
Matematikte Limit Nedir? Limit Ne İşe Yarar?
Günlük dilde “limit” kelimesi bir miktar, bir fikir ya da herhangi bir şeyin ötesine geçemeyeceği sınırları tanımlamak için kullanmaktayız. Örneğin, hız sınırı size yasal olarak izin verilen maksimum hızı ve…
-
Gini Katsayı ve Lorenz Eğrisi İle Gelir Dağılımı Eşitsizliği Nasıl Hesaplanır?
Bin yıl önce dünya ekonomik olarak düzdü. Dünyanın farklı bölgeleri arasında gelir dağılımı eşitsizliği yine vardı ancak bu fark bugün ile karşılaştırdığımız zaman çok küçüktü. Günümüzde dünyanın düz olduğuna hala…
-
Benford Yasası: Sayılar İle Uğraşırken Karşımıza Çıkan İlginç Bir Örüntü
Bizi ve dünyayı birbirine bağlayan, dünyayı bambaşka görmemizi sağlayan bazı matematiksel bağlantılar vardır. Bunlardan bir tanesi de Benford yasasıdır. Şimdi hemen etrafınıza bakın ve üzerinde bol miktarda sayı bulunan bir…
-
Reuleaux Üçgeni Nedir? Hayatımıza Dokunan Geometri İle Tanışın!
İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri elbette tekerlektir. Tekerleğin en büyük faydası elbette bizlere enerji tasarrufu sağlamasıdır. Peki ama bir tekerlek neden çember biçimindedir? Cevap elbette geometride yatar. Çember sabit…
-
Gezgin Satıcı Problemi Nedir ve Neden Önemlidir?
Olasılıklar arasında mümkün olan en iyi rotayı bulma problemi matematikçiler tarafından Gezgin Satıcı problemi olarak bilinir
