Büyük veri analizlerinin gelişiminden en çok etkilenen sektörlerden birinin de spor olduğu şüphesiz. Günümüzde bu alanda belki de başı çekmekte olan Amerika Birleşik Devletleri’nde NBA (Amerikan Basketbol Ligi)’de takımlar sadece saha içi oyun planının oluşturulmasında yalnızca veri temelli strateji geliştirmekle görevli kişiler çalıştırmakta ve diğer takımlara göre bu alanda ön plana çıkmaya çalışmakta.
NBA ulaştığı kitle bakımından sporda veri analizinin global simgesi
NBA özelinde esasında veri temelli yaklaşımın yeni olduğu söylenemez. Son 10 yılda, eski dönemlere göre temponun artması ve üç sayılık atışların iki sayılık atışlara göre daha fazla tercih ediliyor olması bu değişimin en önemli göstergelerinden.
Son dönemde en çok şampiyonluk kazanan takım olan Golden State Warriors’un da bu değişimin simgesi hale gelmiş olduğu söylenebilir. Her ne kadar bu konuyu beyzbol sporu dahilinde inceleyen ödüllü film Kazanma Sanatı (Moneyball)’da resmedildiği üzere tamamen veri temelli yaklaşım üzerinden başarıya ulaşmamış olsalar da yeni bir dönemin açılışını ilan ettiler.
Öte yandan, takımların veri analizine verdiği değerin yanında, hala oyuncuların yeteneklerinin de değerlerini koruduğu söylenebilir. Başka bir deyişle veri temelli yaklaşımın henüz yeteneği tamamen mağlup edemediği iddia edilebilir. Oyuna tamamen bu veri temelli açıdan yaklaşan Houston Rockets Genel Müdürü Daryl Morey’nin bu değişimin simgesi olan Golden State’i birçok kez denemesine rağmen eleyememiş olması buna işaret ediyor.
Yine de oyuncu istatistiklerinin çok sofistike hale gelmesi ve bu sayede ek istatistikler ile oyuncularının değerlerinin belirlenmesi oyunu anlamakta anahtar hale gelmiş durumda. Dahası, her yıl sporda analitiğin öneminde gündemdeki konuları tartışmak adına basketbol camiasının da katılımı ile önemli spor adamları MIT Sloan Sports Analytics Konferansı’nda bir araya gelerek bu anlayışımızı daha da geliştirmeye devam ediyorlar.
Ayrıca sporcuların puanlanması takımların oyuncu değerlendirmelerinin yanında, fantezi sporları ve kumar alanında da çok değerli. Bu sebeple yapılan yeni bir araştırma bütün bu alanlarda önemli değişiklikler vaat edebilir.
Veri temelli yaklaşım sadece sporda değil kumarda da önem arz ediyor.
Victoria Üniversitesinden Dr. Ankit Patel’in araştırması, spor oyuncularının puanlamasında performansı etkileyen faktörler arasına maçın hangi anında ne şekilde performans verildiğini de hesaba katan yeni bir sistem sunuyor. Örneğin, maçın son anında sonucu değiştiren bir basket ile fark 20 iken atılan bir basket farklı değerde görülüyor.
Dr. Patel’e göre, bir puanlamanın başarılı olabilmesi için, bu tarz puanlama sistemlerinin “anlamlı” olması, yani takım ve oyuncu değerlendirmelerinin güvenilir, sağlam, şeffaf ve sezgisel olması, yani gerçek sonuçları desteklemesi gerekiyor. Sistemin birçok detayı ve kim tarafından kullanıldığı gibi konular kumar çeteleri tarafından suiistimal edilebileceği için ve ticari hassasiyetler dolayısıyla gizli tutuluyor.
Sistemin fikri hakları ise kurucusu ve COO’su Dr. Patel’in öğretmenlerinden biri olan Dr. Paul Bracewell’ın sahip olduğu PauDOT Loves Data tarafından sahiplenilmiş durumda. Bu sebeple şu an için sistemin detayları net olmamakla değil. Özellikle krikette başarılı sonuçlar elde etmesi sebebiyle bu alanda önemli bir gelişme vaat ediyor.
Tüm bu gelişmeler sonucu gelecekte belki de oyuncu ve takım seçimleri tamamen istatistiksel olarak açıklanabilecek. Belki de her durum için doğru ve yanlış seçimler net olarak belirlenebilecek. Bu durumun sporun ruhuna veya şansa dayalı oyunlara etkisinin ise ayrıca tartışılması gerekecek. Ayrıca göz atmak isterseniz: Dick Fosbury: Fizik Sayesinde Dünya Rekoru Kıran Efsane Sporcu
Kaynak: Data-driven rating system makes it easier to select sports teams; https://phys.org
Matematiksel
