Toplum ve Yaşam
-
Kim Ung Yong: NASA İçin Çalışan 8 Yaşındaki Dahi Çocuğun Hayatı Başarısızlık Örneği Sayılır mı?
Dünyanın en zeki insan olsaydınız ne yapardınız? Belki dünyanın en iyi bilim insanı olurdunuz. Belki de zekanızı borsada milyonlarca dolar kazanmak için kullanırdınız. Ya da belki de harika bir roman yazar ya da kanser için bir çare bulurdunuz. Dünyanın en zeki insanı…
-
Bobo Bebek Deneyi: Gözlem Yoluyla Saldırganlık Nasıl Öğrenilir?
Bilim insanları, filozoflar ve düşünürler yüzyıllardır insanların öfke ve saldırganlık kapasitesi üzerine tartışıyorlar. Kimileri bunun içgüdüsel bir özellik olduğunu, kimileri ise saldırgan davranışların öğrenildiğini söylüyor. 17. yüzyıl filozoflarından Thomas Hobbes‘a göre insanlar doğaları gereği kendi çıkarlarını düşünen canlılardı. Bu, nedenle her durumda…
-
Ayşe’den Alya’ya: Popüler Bebek İsimleri Neden Sürekli Değişiyor?
Bir toplantıda iki grup insanla tanışacağınızı hayal edin. Bu kişilerin geçmişleri veya yaşları hakkında hiçbir şey bilmiyorsunuz. Sadece isimlerini öğreniyorsunuz. İlk gruptakilerin isimleri Hasan, Osman ve Ayşe olsun. İkinci grup ise Alya, Bartu ve Cansu isimli kişilerden oluşsun. Sizce hangi grup…
-
Universe 25 Deneyi: Bir Toplum Nasıl Yok Olabilir?
Fareler için bir ütopya neye benzer? Belki de bunun cevabı sınırsız yiyecekle dolu ve bu yiyeceği paylaşmak zorunda kalmayacağınız, fazla kalabalık olmayan bir fare apartmanı olabilir. Bu fikir size belki saçma gelecektir. Ancak 1968 ve 1970 yılları arasında, Amerikalı etolog…
-
Carlo Cipolla’ya Göre İnsan Aptallığının Temel Yasaları Nelerdir?
Carlo Maria Cipolla adını şu ana kadar duymamış olabilirsiniz. Bir ekonomi tarihi profesörü olan Carlo Cipolla, iktisat tarihi üzerine mizahi bir dil kullanarak yazdığı denemeleriyle tanınmaktadır. Kendisinin ülkemizde en iyi bilinen kitabı ise Neşeli Öykülerdir. 1976’da Berkeley’deki California Üniversitesi’nde ekonomi tarihi…
-
Geleceğe Hazırlamak İçin Öğretilmesi Gereken 21. Yüzyıl Becerileri
Eğitimciler olarak, öğrencilerimizi etraflarında var olan ‘gerçek dünyaya’ hazırlamak için sürekli çaba gösteriyoruz. Onlara okumayı, yazmayı ve hesap yapmayı öğretiyoruz. Okul yaşantılarının devamında onları üretken ve başarılı bir yaşam sürmeye hazırlamak istiyoruz. Ama gelecekte öğrencilerimizi neler bekliyor? Yirmi yıl önceki…
-
Başarılı ve Mutlu Çocuklar Nasıl Yetiştirilir? Bilime Kulak Verelim.
Her ebeveyn çocuğunun gelecekte başarılı ve mutlu bir yetişkin olmasını ister. Bunun içinde mümkün oldukça iyi bir ebeveyn olmaya çalışır. Peki iyi ebeveynlerin ortak özellikleri nelerdir? Bilmiyoruz. Bunun için kimsenin elinde sihirli bir reçete mevcut değil. Sonuçta her ebeveyn ve…
-
Sosyal Kaytarma (Ringelmann Etkisi): Takımların Tembel Olmasının Nedeni
Öğrenci olduğunuzu ve öğretmeninizin sizin diğer 10 arkadaşınız ile birlikte bir proje yapmanızı istediğini düşünün. (Öğretmen yerine iş yerinizdeki bölüm müdürünü de koyabilirsiniz.) Bu işi tek başınıza yapmak zorunda kalsaydınız, işi öncelikle bölümlere ayırır ve hemen çalışmaya başlardınız. Bununla birlikte,…
-
Batık Maliyet Yanılgısı: Vazgeçmek Neden Bu Kadar Zor Gelir?
Başladığınız kitap size pek bir şey katmayacak farkındasınız, okumayı istemiyorsunuz ama başlamışsınız bir kere. Sinemadasınız, film sizi fazla etkilemiyor ama otuzuncu dakikasına kadar izlemişsiniz. Restoranda sipariş ettiğiniz yemeğin tadını beğenmediniz ancak sonuçta para ödediniz yemeniz gerekli. Bir döviz türüne yatırım…
-
Concorde Yanılımı ve Parayı Batırma Teorisi Nedir?
Karar vermek insan hayatındaki önemli dinamiklerden biridir. Ancak insan kararlarında her zaman rasyonel davranamaz ve fark etmeden Concorde Yanılımı adı verilen yanılgıya düşebilir. Concorde Yanılımı kişinin karar verirken gelecekteki kazançlarını değil geçmişteki bedellerini referans almasıdır. Teorinin ismi Concorde isimli supersonic…
