Toplum ve Yaşam
-
Stanford Hapishane Deneyi: Roller Davranışlarımızı Nasıl Etkiler?
Hayatınızda hiç rol yaptınız mı? Eğer bugüne kadar herhangi bir tiyatro veya benzeri performansta yer almaydıysanız bu soruya hayır cevabını verebilirsiniz. Ancak aslında hemen hepimiz hayatımızın çeşitli evrelerinde ve çeşitli biçimlerde rol yapıyoruz. Okuldayken sınıf başkanı oldunuz mu? Ya da…
-
666 Sayısı İle Led Zeppelin’in Bağlantısı Nedir?
Hexakosioihexekontahexaphobia kelimesi 666 sayısı korkusuna verilen isimdir. Bu korku Triskaidekafobi yani 13 sayısından korkma gibi kökenleri hem dini hem de batıl inançlardan almaktadır. 666 sayısı İncil’de Vahiy Kitabı’nda geçer. İncil’in Kral James çevirisinde Vahiy 13: 17-18, şeytanın sayısını belirtir. “Anlayan, canavarın sayısını saysın.…
-
Küçük Dünya Deneyi Ve Ayrımın Altı Derecesi: Birbirimize Düşündüğümüzden Daha Yakınız!
Sosyal medyada 44 tane arkadaşınız olduğunu düşünelim. Her bir arkadaşınızın da sizi tanımayan 44 farklı arkadaşı olsun. Onların her birinin de 44 arkadaşı. Bu zinciri 6 basamak uzatırsanız 7,26 milyar kişinin birbiri ile ilişkili olur. Bu rakam ise neredeyse dünyanın…
-
Yürüyen Merdivende Yürümek mi, Yoksa Çift Sıra Halinde Beklemek mi Daha Hızlıdır?
Özellikle kalabalık saatlerde metro çıkışlarında alışılmış manzara yürüyen merdivenlerin önünde yığılmış biçimde bekleyen insanlardır. Bu durumda sıkışıp kaldığımız zamanlarda, bir çoğumuzun sabrı tükenir. Sonrasında da sol tarafa geçerek yürüyen merdivende yürümeye başlarız. Ayrıca bu esnada karşımıza yanyana duran iki kişi…
-
Kumarbaz Yanılgısı Nedir? Bu Bilişsel Hata Nasıl Önlenir?
Tavla oynamayı çok sevdiğinizi ve kendinizi de bu konuda oldukça usta kabul ettiğinizi varsayalım. Ancak son bir haftadır şansınız pek de iyi gitmiyor. Arka arkaya oynadığını bütün oyunları kaybediyorsunuz. Bunun nedenini düşündüğünüz zaman da bir örüntü fark ediyorsunuz. Her nedense…
-
Yanlış Fikir Birliği Etkisi: Bunu Herkes Yapıyorsa Ben de Yapabilirim Yanılgısı
Bir çoğumuz belli bir konudaki düşünce, inanç ve duygularımızın başkaları tarafından da paylaşıldığını düşünme eğilimi taşıyoruz. Bunun sonucunda da dönem dönem “benim yerimde kim olsa aynısını yapardı” biçiminde söylemlerde de bulunuyoruz. Ancak arkadaşlarımız ya da ailemiz dahil çevremizdeki diğer kişilerin…
-
İnsanlar Neden İtaat Eder? Milgram Deneyi Bize Otoritenin Gücünü Anımsatıyor
İtaat, bir otorite figürü tarafından verilen emirleri veya talimatları yerine getirmek anlamına gelen bir insan davranışıdır. Bu otorite figürü, sizden üstte ve sorumlu olduğunuz herhangi biridir. Bu tür dinamikler genellikle ebeveyn-çocuk, öğretmen-öğrenci, patron-çalışan arasında ortaya çıkar. Milgram deneyleri; itaat etmenin…
-
Psikolojik Savaş Nedir? Gri, Beyaz Propaganda Renkleri Ne Anlama Gelir?
Psikolojik savaş; savaş zamanlarında ya da jeopolitik huzursuzluk dönemlerinde bir düşmanın düşüncesini veya davranışını yanlış yönlendirmek, korkutmak, moralini bozmak veya başka bir şekilde etkilemek için propaganda, tehdit ve diğer savaş dışı tekniklerin planlı taktiksel kullanımıdır. ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), psikolojik savaşın hedeflerini şöyle…
-
Brandolini Yasası: Saçmalık Asimetri Prensibi
Saçmalıklarla dolu bir dünyada yaşıyoruz. Birisinin artık karmaşık bir komplo teorisi uydurup, ilgili iddiaları doğrulamadan bunu sosyal medyada yayınlaması artık an meselesi. Bilinçli okurlar olarak bizler de böyle bir iddia ile karşılaştığımız zaman tepki verme ihtiyacı duyuyoruz. Ancak bu noktada…
-
Yem Etkisi: Üçüncü Seçeneğin Varlığı Seçimlerimizi Nasıl Etkiler?
Alışveriş yapmayı az ya da çok hepimiz severiz. Bilinçli tüketiciler olarak da aldığımız ürünlerinin emsalleri ile fiyat karşılaştırmalarını yaparız. Ancak elbette bizim bu tutumuzu bilen pazarlamacılar bizi daha fazla harcamaya yönelten farklı stratejiler ile karşımıza çıkarlar. Pazarlamacıların özellikle tercih ettikleri…
