Suudi Arabistan’ın kuzeybatısındaki Tebük Eyaleti’nde Süveyş Kanalı’na yakın bir mesafede Neom adı verilen yeni bir yüksek teknolojili akıllı şehir inşa edildiğini bir süredir biliyoruz. Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman’ın kurucusu olduğu Neom (Yunanca için “yeni” ve Arapça için “gelecek” anlamına gelen kelimelerinin bir karışımı) olarak adlandırılan bu mega şehir, “şehir modülleri” olarak adlandırılan bağlantılı topluluklardan oluşması planlanıyor.
Şehrin yeni tasarımı yakın zamanda Suudi Arabistan Veliaht Prensi tarafından açıklandı. Açıklamaya göre, projenin bir parçası olan “The Line” olarak adlandırılan mega yapı, sadece 200 metre genişliğinde ve 500 metre yüksekliğinde olmasına rağmen, şekil ve ölçek açısından benzersiz olacak.
Teorik olarak burada yaşayan milyonlarca kişi, beş dakikalık bir yolculukla mega yapıdaki tüm tesislere erişebilecek. Ek olarak insanları bir uçtan diğer uca 20 dakikada taşıyacak hızlı bir tren bu yapıda yer alacak.
Halka açık parklar, yaya alanları, okullar, evler, mağazalar ve işyerleri de dahil olmak üzere bir topluluğun ihtiyaç duyduğu her şey bu yapının içinde yer alacak. Bu mega yapı, doğayı kalkınmanın önüne koymayı ve yeşil bir dünyayı yaşayanlarına sunmayı vaat ediyor. Aslında yapının dış cephesinin aynalar ile kaplanması da aynı amaçla planlanıyor. Bu biçimde bir nevi görsel yanılsama yaratılması planlanıyor.
Suudi Arabistan’da The Line’ın değil The Circle’ın inşa etmek daha iyi bir fikir gibi gözüküyor
Doğal çevreyi bir duvarla bölmenin bölgedeki yaban hayatı için ne gibi sorunlara neden olacağı tartışmalıdır. Ayrıca bir çok kişi açısından proje distopiktir. Sonucunda tüm hayatınızı çöldeki gösterişli bir mega alışveriş merkezinde geçirmek herkesin mutlu bir yaşam fikri değildir.
Tek sorun bu kadar da değil gibi gözüküyor. Araştırmacılar konu ile ilgili bazı matematiksel gerçekleri de ortaya koyuyor. Yeni bir makale, The Line’ın içerdiği sorunları özetlerken aynı zamanda kolay bir çözüm de öneriyor.
Sonucunda 9 milyon kişi kente homojen bir şekilde dağılırsa her kilometrede yaklaşık 53 bin kişi yaşayacaktır. Şehirden rastgele iki kişiyi seçersek, aralarında ortalama 57 km mesafe olur. Çizgisel tasarımı şehirde yaşayan kişilerin birbirlerinden daha uzak noktalarda barınması anlamına gelir. Bunun bir sonucu olarak da hesaplamalar göre, The Line’daki rastgele bir konumdan diğerine seyahat etmek 60 dakikadan fazla sürecektir.
Araştırmacıların sunduğu çözüm ise tasarımı düz değil bir daire biçiminde yapmaktır. Sonucunda The Line ile aynı yüzeyi kaplayan bir dairenin (34 km2 ) yarıçapı yalnızca 3,3 km olacaktır. Bu durumda da rastgele iki kişi arasında beklenen mesafe yalnızca 2,9 km oluyor. Ayrıca bu tasarımda bölge sakinleri yolculukların çoğunu yürüyerek veya bisikletle gerçekleştirebildiğinden, yüksek hızlı demiryolunu gereksiz hale bile gelecektir.
Dikey tarım ve seralara yönelik bir vizyon ortaya koyuyor. Bu vizyonun sürdürülebilirliği ise henüz belirsiz.
Oldukça iddialı görsellerle tanıtılan The Line projesinde çalışanlar bile, bu fantastik hayalin ne ölçüde gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini henüz kestiremediklerini belirtiyorlar. Ayrıca her ne kadar bu mega proje herkes için gibi gözükse de muhtemelen sadece bir daire alacak kadar parası olanlara hitap edecek. Aşağıdaki uydu görüntüsünde de görüldüğü gibi golf sahası ve helikopter pisti çoktan inşa edilmiş durumda. Ayrıca, megakentin inşası için iki kasabanın boşaltılması da tepki çekiyor.
Neom’un bir diğer dikkat geçen projesi ise Oxagon
Neom’un bir diğer projesi ise Oxagon adı verilen ve deniz üstünde yüzen bir sanayi bölgesi. 40 kilometrekare büyüklüğünde planlanan bölgenin dünyanın en büyük sanayi sitesi olması bekleniyor. Türkçe anlamı “sekizgen” olan Oxagon, Kızıldeniz’in kıyısına inşa edilecek. Oxagon’un aynı zamanda Ortadoğu’nun teknoloji merkezi haline gelmesi de planlanıyor.
Bilim kurgu romanından fırlamış gibi görünen web sitesi, mega bölgenin ilk aşamasının 2025 yılına kadar tamamlanacağını iddia ediyor. Bizlere de sonucu görmek için biraz daha beklemek düşüyor.
Kaynaklar ve ileri Okumalar:
- Saudi Arabia Wants To Build A 170-Kilometer-Long Skyscraper In The Desert. Yayınlanma tarihi: 27 Temmuz 2022. Bağlantı: https://www.iflscience.com/
- Prieto-Curiel, R., Kondor, D. Arguments for building The Circle and not The Line in Saudi Arabia. npj Urban Sustain 3, 35 (2023). https://doi.org/10.1038/s42949-023-00115-y
- Paper Outlines Why Saudi Arabia’s “The Line” Is Mathematically A Terrible Idea. Yayınlanma tarihi: 31 Ağustos 2023. Bağlantı: Paper Outlines Why Saudi Arabia’s “The Line” Is Mathematically A Terrible Idea
- Neom: What’s the green truth behind a planned eco-city in the Saudi desert?. Yayınlanma tarihi: 22 Şubat 2022. Bağlantı: Neom: What’s the green truth behind a planned eco-city in the Saudi desert?
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
