Biyoloji ve Coğrafya

Kanatları Olmasına Rağmen Penguenler Neden Uçamaz?

Sevimli görüntüleri ile hepimizin izlemekten hoşlandığımız penguenler gerçekten ilginç hayvanlardır. Etrafımızda da çok fazla penguen görmediğimiz için kendileri hakkında merak edilen pek çok soru vardır. Bunların en başında da kanatları olsa da penguenlerin neden uçamadıkları gelecektir.

Bildiğiniz gibi bu deniz kuşları, Güney Kutbu, Yeni Zelanda, Avustralya, Güney Amerika, Güney Afrika ve Galapagos Adaları’nın kıyılarında yaşarlar. Penguenlerin neden Güney Kutbu ve çevre ülkelerde yaşadığı, Kuzey Kutbu’nda niçin penguen bulunmadığı da aslında kesin olarak bilinmemektedir.

Aslında penguenler ile kutup ayıları hiç karşılaşmamıştır.

Ancak bunun nedeninin Kuzey Kutbu’nun zorlu yaşamsal koşullarından dolayı olduğu düşünülmektedir. Sonucunda iki kutup arasında belirgin farklar vardır. Mesela Arktik’te hava sıcaklığı +13°C ile -43°C arasında değişirken Antarktika’da hava sıcaklığı -89°C’ye kadar düşer. Sorunun cevabın bu olması muhtemeldir.

Ayrıca Kuzey Kutbu’nda bulunan kutup ayıları ve kutup tilkileri gibi yırtıcı hayvanların hayatta kalma ihtimallerini azalttığı da olası cevaplar arasında yer alır. Belki de tüm bunların sonucunda bu hayvanlar 40 milyon yıl boyunca, Güney Kutbu civarında kalmışlardır. Bazılarına biraz daha kuzeyde rastlansa da çoğunun Güney Kutbu’ndaki evlerini terk etmeye ihtiyaçları yoktur.

Penguenler Neden Uçamaz?
Bazı türleri 30 kilogramı aşan penguenlerin en hafif türlerinin ağırlığı bir kilogramın biraz üstündedir. Bu da martılarla aşağı yukarı
aynı kilolarda olmalarını sağlar. Fakat dezavantajları, martıların bir buçuk metreyi bulabilen kanat açıklığına kıyasla küçük penguenlerin kanat açıklığının 32 cm civarında olmasıdır. Bu kanatlarla da penguenler uçamaz

Penguenler Neden Uçamaz?

Penguenler uçamaz diye bir şey yoktur. Aslında bir zamanlar onlar da uçuyordu. Ancak zaman içinde uçma yeteneklerini kaybettiler. Ancak bunun yerine onları su altında enerji açısından verimli kılan bir dizi fiziksel özelliğe sahip oldular.

Sonucunda penguenler balıklar ile beslenir ve bu balıkları avlamak için yüzmekten başka bir çare yoktur. Karınlarının doymasının bedeli ise uçma yeteneklerinden ödün vermek olmuştur. Bunun sonucunda da, bir imparator pengueni nefesini 20 dakikadan daha uzun bir süre tutarak beslenmek için 450 metre derine dalabilir.

Penguenler neden uçamaz sorusunun cevabı aslında görsele bakarsanız kolayca anlaşılacaktır. Adaptasyonlar sonucu kemiklerinin içi
hava yerine ilikle dolmuştur ve mideleri genişlemiştir. Tüm bu özellikleri nedeniyle penguenler, yüzmek için uçuş yeteneklerini kaybetti.

Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırmada, kimisi hem uçup hem de dalış yapan bazı kuş türleri incelendi. Araştırmanın sonucu dalan kuşların uçarken diğer kuşlara oranla çok daha fazla enerji harcamak zorunda olduğunu ortaya koydu. İnceledikleri kuşlar ayaklarını kullanarak dalış yapıyorsa, aynı boyutlardaki penguenlere oranla çok daha fazla enerji harcıyorlardı.

Fakat eğer kanatlarını kullanıyorlarsa, ayaklarını kullananlara oranla daha az enerji harcamış olsalar bile yine penguenlere oranla %30 daha fazla enerji tüketmiş oluyorlar. Bu keşif, incelenen bu kuşların bazılarının adaptasyonlarını hala tamamlamamı olduklarını ortaya koydu. Görünen o ki penguenler bu aşamayı 62 milyon yıl önce geçmişti.

Penguenler Neden Uçamaz?
Aslında bir zamanlar tavuklar da uçuyordu. Ancak bulundukları bölgede yemek bulmakta zorlanmadıkları için zamanla uçmayı bıraktılar. Sonucunda uçmak fazlasıyla güç ve enerji gerektiren bir eylemdir. Bunun sonucunda da zamanla kanatları ufaldı. Devamında da vücutları ağırlaştı ve uçmak için verimsiz bir hale geldi.

Penguenler Uçamasa da Garip Bir Özelliğe Sahip

Uzun mesafe dışkılama konusunda yarışma yapılsa penguenler açık ara birincidir. Bu sevimli su kuşları dışkılarını kendi vücut uzunluklarının neredeyse iki katı uzağına kadar fışkırtabilirler. Son yapılan çalışmada da bilim insanları onların küçük rektumlarının bunu yapmak için ne kadar güç ürettiğini ve dışkının ne kadar uzağa gidebileceğini hesaplamaya çalıştılar.

Penguenler Neden Uçamaz?
Penguenlerin dışkılama yeteneğini tahmin etmek için, araştırmacılar mide basıncı (P = P0 + Pt), atmosferik basınç (P0 = 1013 hPa) ve rektal basınç (Pt) gibi değişkenleri incelediler. (İmaj kredisi: Hiroyuki Tajima ve Fumiya Fujisawa). Basınç, kilopaskal (kPa) adı verilen birimlerde ölçülmektedir. Burada 1 kPa metrekare başına 1.000 newton’dur.

Yeni çalışmada, bilim insanları penguenlerinin rektumlarında üretilen dışkı baskının 28.2 kPa kadar olduğunu hesapladı. Bu sonuç daha önceki çalışmada yapılan tahminin yaklaşık 1.4 katı kadar idi. Humboldt penguenleri sadece 71 cm boyunda olmasına rağmen, bilim insanları bu kuşların dışkılarının yaklaşık saatte 8 kilometre hıza ulaşabildiğini ve 134 cm öteye isabet edebileceğini de keşfettiler.

Peki ama neden?

Penguenlerin dışkılarını uzaklara yollama alışkanlığı onların yuvalarını temiz tutmasına yarıyor. Ancak bu yüksek basınçlı bu dışkılar hayvanat bahçelerinde ve akvaryumlarda bulunan penguen bakıcıları için mesleki bir tehlike oluşturuyor. Zaten çalışma da penguenlere bakım hizmeti veren vahşi yaşam uzmanlarının menzilden uzak durmalarını sağlamak için yapılmıştı.

Yazının devamında okumanız için: Elektrik Tellerindeki Kuşları Neden Elektrik Çarpmaz?


Kaynaklar ve ileri okumalar:


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Merhabalar. Matematik öğretmeni olarak başladığım hayatıma 2016 yılında kurduğum matematiksel.org web sitesinde içerikler üreterek devam ediyorum. Matematiğin aydınlık yüzünü paylaşıyorum. Amacım matematiğin hayattan kopuk olmadığını kanıtlamaktı. Devamında ekip arkadaşlarımın da dahil olması ile kocaman bir aile olduk. Amacımıza da kısmen ulaştık. Yolumuz daha uzun ama kesinlikle çok keyifli.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu