ZİHİN AÇAN YAZILAR
Curriculum Vitae: Bir CV Sizi Ne Kadar Tanımlayabilir?
Bugün iş arayan herkesten bir CV ya da tam adıyla “curriculum vitae” yazması isteniyor. Herkes de tüm yaratıcılığı ile yazıyor. Eğer CV’niz beklentilerin altında kalıyorsa işe…
Çok Yaşa Başkan Sekoya!
Kendine yaşam alanı olarak ilan ettiği yerleri istila etmek ve tahrip etmekte insanın üstüne yoktur. Etrafınıza iyi bakın. Eğer büyük bir şehirde yaşıyorsanız doğaya verdiğimiz…
Analitik Düşünme Yeteneğinizi Nasıl Geliştirirsiniz?
Analitik düşünme “bir problemi çözmek için, bilgileri ayrıştırarak ve sorunu oluşturan ögeleri göz önüne alarak sonuca varmak için yürütülen sistematik düşünme tarzı” olarak tanımlanır. Ancak…
Matematik Bir Oyun mu Yoksa Sığınak mı?
Matematiksel uyanışlar ve sevgisi kimi zaman daha çocukken başlar. Belki de hayatı anlamlandırma yollarından birisi olur o zamanlarda. Bazı isimlerin çocukluklarında matematikle nasıl tanıştıklarına, ne yaptıklarına…
Dünya Nüfusu 100 Kişi Olsaydı…
Dünya nüfusu 7,7 milyarı buldu ve sürekli artıyor. Doğal olarak bu kadar büyük bir sayıyı ve bu sayı üzerinden yapılan istatistikleri insan beyni dönem dönem…
Kağıt Paramızın Arka Yüzündeki Tarih
Her gün milyonlarca insanın ellerinde günümüze yön veren kişilerden birkaçının görselleri geziyor ama onlar hakkında bir çok kimse çok az şey biliyor. Matematik ile ilgili…
Merak Bilmediklerimizden Değil, Bildiklerimizden Beslenir
Memnun olmak, sıkılmak demektir; sıkıntıdan kurtulmanın tek yolu ise meraktır. 19. yüzyıl Alman filozofu Arthur Schopenhauer, hayattaki birincil yükümlülüğün “ne olursa olsun varlığını sürdürmek” olduğuna…
Maria Montessori ve Casa dei Bambini
Maria Montessori (1870-1952) İtalya’nın ilk kadın doktoru, pedagog ve antropoloji profesörü… Tutkusu ise çocuklar ve öğrenme güçlükleri… Kendisi bir ilki başarıp doktor olduktan sonra bir psikiyatri…
Dejavu: Ben Bu Anı Daha Önce Yaşamıştım
Çoğumuz bazen gördüğümüz bir insanı daha önceden tanıdığımızı veya gittiğimiz bir yerde önceden bulunduğumuzu zanneder ve bunu nereden çıkardığımızı uzun uzun düşünürüz.Genellikle de sorumuzun yanıtını…
Kitap Okumanın Bilimsel Faydaları
Kitap okumanın faydaları nelerdir derseniz, bilimsel çalışmalardan yola çıkarak anlatmaya çalışalım. *** Uyku problemi yaşayanlar: Tabi ki; bu uykum gelmiyor, uyumak için kitap okumalıyım anlamına…
DÜNDEN BUGÜNE MATEMATİK
Sayı Nasıl Sayı Oldu?
Günün tarihinden, telefon numaralarımıza, sosyal medya takipçilerimizin sayısından, alışverişe ve daha bir sürü yerde farkında olmadan kullandığımız sayılar hayatımızda olmasaydı nasıl olurdu? Bir kaç mevye…
Ellisli Hippias’ın Kuadratriksi
M.Ö. beşinci yüzyılın sonlarına doğru Atina’da adlarına Sofistler dediğimiz halka açık özel dersler vererek maddi kazanç sağlayıp yaşamını sürdüren bir grup profesyonel öğretmen ortaya çıktı.…
Mısır ve Mezopotamya Matematiğinin Kısa Hikayesi
Matematiğin nerede ve nasıl başladığı hakkında da kesin bir şey söylemek mümkün olmamasına rağmen elimize ulaşan bulgulara dayanarak yaklaşık M.Ö. 3000 –2000 yılları arasında Mısır…
Anatomik Olarak Pisagor Teoremi
Bu beş postulatın içinde bir yerlerde Pisagor teoremi geçiyor olması gerçekten hayret verici! *** Herhangi bir noktadan başka herhangi bir noktaya bir doğru çizilebilir.Bir doğru…
Parabolün Kareleştirilmesi
Arşimet Quadrature of a Parabola adlı eserinde herhangi bir parabol kirişi çizilerek oluşturulan kesiminin alanını bulmak için Knidoslu Eudoxus’a atfedilen tüketme yöntemini kullandı. Arşimet parabol…
Ramanujan’ın Pi Öngörüsü
Srinivasa Ramanujan 1887 yılında Güney Hindistan’daki bir küçük kentte, pek varlıklı olmayan bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Okul arkadaşları ile aynı şekilde matematik öğrenerek büyüdü,…
Simitten Çembere Bir Tarih Yolculuğu
Çocukların zihninde yer eden kavram imajlarının, kavram tanımlarıyla örtüştüğü oranın, matematik eğitiminde elde edilecek başarı oranıyla yakın bir korelasyonunun olduğunu düşünenlerdenim. “Bunu nasıl başarabilirim”in ise…
Kök 2’nin İrrasyonelliğine Geometrik Bir Bakış
“Herhangi bir çemberin, çevresinin çapına oranı sabittir” cümlesindeki güç “Herhangi bir karenin, kenarıyla köşegeni rasyonel orantılı değildir” cümlesindeki güçten çok da ileri değildir. İkisi de…
Sıfırın Ortaya Çıkışı ve Hayatımızdaki Yeri
“Rönesans aslında sıfırı içeren Arap sayı sisteminin gelişiyle başlamıştı. Böylece aritmetiğin siyah-beyaz dünyası birden muhteşem renklere büründü.” diye ifade edilir. Peki sıfır sayısı hakkında yeterince bilginiz…
Sıfırla İşlem Nasıl Yapılır?
“Hiçliği” gösteren bir simgenin kullanılmaya başlanması günümüzden binlerce yıl önce oldu. Yedinci yüzyılda yaşamış Hintli matematikçi Brahmagupta, sıfırı bir yer belirteci olmanın ötesinde bir sayı olarak kabul…
MATEMATİK HER YERDE
4. Boyut, Kübizm, Zaman ve Matematik
Nesne yüzeylerinin ardına bakarak konuyu aynı anda değişik açılardan sunabilecek geometrik şekilleri vurgulama temeline dayanan kübizm 4. boyutu ilham kaynağı olarak almıştır. Kübizm adının, Georges…
Matematikçilere Göre Evren Matematikten Yapılma
Bilim insanları uzun süreden beri evrenin fiziksel özelliklerini betimlemek için matematiği kullanıyor. Peki ya evrenin kendisi zaten matematikse? Evren bilimci Max Tegmark’ın düşüncesine göre durum…
Oyun Teorisi: Kıskançlık
Size The Joy of Game Theory adlı kitapta gördüğüm bir örnekten bahsetmek istiyorum dostlar. Eminim ‘ee biz bunu görüyoruz zaten çevremizde’ diyeceksiniz. Ben böyle söyledim…
Asal Çarpanlar ve Şifreleme
Verilen bir sayı asal mıdır, değil midir? Sayının asal çarpanları nelerdir? İnsan asal sayıları tanımladığı zamandan itibaren, sürekli asal sayıların ardından koşar oldu. Yazımızı okumaya…
Mozaiklerin Ardındaki Matematik
Hiç boşluk ya da üst üste binme olmadan duvarı hangi desenlerle kaplayacağını belirlemek tam bir matematiksel mücadeledir. Sadece üç tane düzgün çokgen ile bir alanı…
Matematiğin Haritası
Okullarda matematik konularını az orasından az burasından öğrenir geçeriz, genelde akıllarımızda bazı konuların adı kalır bazıları hakkında da hiçbir fikrimiz olmaz. Oysaki insanın zihninde netlik…
Bir Matematik Sanatçısı: Phil Webster
Phil Webster, “Matematik Sanatçılığı”nı meslek edinmiş. Teknoloji, estetik ve tasarım becerilerine, matematik ve programlama becerilerini de ekleyerek ürettiği sanatsal çalışmalarla beğeni topluyor. Kendisi geometri, bilişsel…
Bilardo Toplarını Kullanarak Pi Sayısını Hesaplamak
Pi sayısını hesaplamak için bilardo toplarından faydalanabileceğinizi biliyor muydunuz? Bilmiyorsanız anlatalım… Pi sayısı, kültürel açıdan matematiksel sabitler içerisinde en çok etki yaratanıdır. Bunun sonucu olarak…
Balenin Ardındaki Fizik
Koreografik yapısı olan, sanatsal dans gösterilerine bale denilmektedir. Bale, ilk zamanlarda saraylarda ve sadece erkeklerin yer aldığı bir gösteri olsa da, 17. yy sonlarına doğru…
Rubik Küpü: Matematik ve Eğlencenin Buluşması
Rubik Küpü denilince çoğumuzun aklına ilk gelen, kural bilmeksizin oynamaya başladığımız ve belki de saatlerce çözmeye çalıştığımızdan sinir bozucu ama aynı zamanda zeka geliştirici bir…
YÖN VERENLER
Kopernik Devrimi ve Galileo Galilei
1990’lı yıllarda günlük gazetelerde, “Kilise Galile’yi affetti: Dünya dönüyor”, “Galile 359 yıl sonra beraat etti”şeklinde haberler vardı! Bu haberlerin kaynağı,…
İlk Modern Bilim İnsanı: İbn-i Heysem
Bundan yaklaşık bin yıl önce Irak’ın Basra şehrinde doğayı anlamak için güçlü bir arzu duyan, ilerici, araştırmacı ve sorgulayıcı bir…
Tıbbın Akışını Değiştiren Mühendis: Godfrey Hounsfield
Sir Godfrey N. Hounsfield 2004 yılında öldüğünde, gazete ve televizyonlarda pek haber edilmezken, bilim çevrelerinden de ses gelmemişti. Yaşadığı İngiltere’de…
Ülkemizde Modern Tıbbın Kurucularından Olan Bilim İnsanı: Charles Ambroise Bernard
Osmanlı’da III. Selim’den sonra tahta geçen II. Mahmut, III. Selim gibi yeniliğe, yenileşmeye önem veren bir padişahtı ve dünyayı takip…
Matematiğin Nobelini Alan İlk Kadın: Meryem Mirzakhani
Mirzakhani elinin hamuruyla erkek işlerine girişmesine yol açacak cesaretiyle, büyük sorular sormasına yol açacak cüretli hayal gücüyle, çözüm ufukta gözükmese…
Brian May: Rock Yıldızı Bir Fizikçi
Herkes onu ünlü rock grubu Queen’in efsanevi gitarcısı olarak tanıyor olabilir; ancak kendisi Imperial College’de fizik ve matematik alanlarında çift…
EĞİTİM ÜZERİNE
Bir Türkiye Efsanesi: Köy Enstitüleri
Köy Enstitüleri kapatılmasaydı, bugün her şey çok farklı olurdu… Sıkça duyduğumuz bir cümle bu… Peki, nedir bu Köy Enstitüleri? 1935 yılında…
Eğitimde STEM Yaklaşımı Üzerine
STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) eğitimi fen, teknoloji, mühendislik ve matematiğin entegre bir şekilde öğretilmesini içeren ve okul öncesinden yükseköğretime kadar…
Başarılı Bir Model: Singapur Matematiği
Özellikle matematik alanında Singapur’lu öğrenciler hemen hemen tüm birinci dünya ülkelerinden gelen öğrencilere göre açık ara ile daha iyiler. Bunun…
Eğitim Üzerine Düşünceler: Ezberlemek
Bilgi felsefesi, dil felsefesi ya da siyaset felsefesi alanında, bir baştan sona okuma yapılacaksa, Locke, en önemli uğrak noktalarından birisi…
Bir Problem Çözmenin Anatomisi
Sorunlar dünyaya geldiğimiz andan itibaren pek çok çeşidiyle karşımıza hiç durmadan çıkıyor ve biz sürekli problem çözmek zorunda kalıyoruz. Bu…
Düzgün Bir Duruşla Matematik Yapmak Daha Yüksek Notlar Anlamına Gelebilir!
Bir matematik testi veya topluluk önünde yapacağınız bir konuşma öncesi korku ve stresten donakalan biriyseniz, duruşunuzda yapacağınız ufak bir değişiklik…
Sınavlara Neden Son Günlerde Çalışmaya Başlamamalıyız?
Sınavlara son gece çalışmak bir çok öğrenci için alışkanlık olmuştur. Sonucunda da sınavdan birkaç gün önce ezberlenerek öğrenilen bilgiler sınav…
Matematik Becerilerinizi Nasıl Geliştirebilirsiniz?
Öğrendiğimiz anda unutmuş olduğumuz çok şey var. Aslında okulda öğrendiklerinizin %60 gibi bir kısmı doğrudan zihinsel geri dönüşüm kutusuna gider…
BİLİM ve TOPLUM
Yaşanılan Coğrafyanın Karakter, Mutluluk, İntihar Eğilimleri Üzerindeki Etkileri
Yaşadığımız süre zarfında nice sohbetler ediyoruz, nice konuya kafa yoruyoruz. Aklımızın sularından akıp giden çakıl taşı gibi düşünceler. Sayısını hatırlamak…
Deprasyonda mısınız ya da Değil mi? Algoritmalar Yardımı İle Artık Bunu Anlamak Mümkün
Bir çok kişi günümüzde zamanının çoğunu sosyal medya ağları civarında dolanarak geçiriyor. Bilim insanları da bu kadar çok deneği bir…
Seçim Paradoksu: Toplumsal Seçimlerdeki Condorcet Paradoksu
Psikolojide hemen hemen tüm insanların aşina olduğu bazı kavramlar var. Özellikle internette birçok yazıda, karikatürde, haberde karşımıza sıkça çıkması sebebiyle,…
İletişim Çatışmaları ve Graf Analizi
Okulda, evde, sokakta, işte, sosyal medyada, arkadaşlarla, aileyle, doğayla, kendimizle… Her an ve her yerde iletişim halindeyiz. Bu durumda çatışma…
Bunu Sizden Dinlemeyi Çok İsteriz Bay Albert!
Popüler kültür denilen şeyin faydalı sayılabilecek pek çok yönü var, bu bir gerçek. Örneğin Albert Einstein kimdir sorusuna hemen herkesin verebileceği…
Zeki Olmanın Şaşırtıcı Dezavantajları
‘Cehalet saadettir’ diye bir söz vardır. Yani zeki olmak mutsuzluk mu getirir? Bazı dahilerin yaşamından yalnızlık, öfke, bunalımın eksik olmadığı…
Bilim, Ahlaki Pusulanın Yönünü Değiştirebilir mi?
Ahlaki hükümler genel olarak bilimsel açıklaması olmayan zihinsel faaliyetlerdir. Bilim insanları ahlaki düşüncelerimizin çoğunlukla sezgilerimizin ve iç sesimizin boyunduruğu altında…
Yengeç Sepeti Sendromu Kavramına Sosyal Psikoloji Cephesinden Bakış
Tek yengeç kapaksız bir kovadan rahatlıkla çıkabilirken sayı arttıkça kaçış imkânsızlaşır. Çünkü birbirlerini yukarı itmek yerine, aşağı çekerek engellerler. Sonunda…
SORGULAYAN YAZILAR
O Güzel Kapitalistler O Güzel Jetlere Binip Gittiler
Demirin tuncuna kapitalistin robotuna kaldık..:) Yaşar Kemal’i sevgiyle anıyorum ve bizi istemsizce korkutan robotlara dönüyorum.. Robotlar yeni kapitalizmin yeni sözcüleri…
Matematik Bizi Daha Zeki Kılar mı? Wason Testi
“Fiziksel egzersiz yapmak nasıl vücudu güçlendiriyorsa, matematik çalışmak da zihni güçlendirir ve çeşitli zihinsel zorluklarla başa etmemize yardımcı olur.” fikri…
Uluslararası Sınavlarda Başarısız Olan Ülkelerin Gelecekteki Vatandaş Profili!
Uluslararası sınavlarda başarısız sonuçlarımız geleceğimiz açısından endişeleri arttırıyor. Bilim, sanat, teknoloji, edebiyat gibi alanlarda gelecekte başarısız olma riskimizin yüksek olduğu…
Thales Haklı mıydı?
Thales’e atfedilen bilindik hikâye şöyledir: Thales bir gün gökyüzüne ve yıldızlara bakarken önündeki çukuru göremez ve içine düşer. Çukurda debelenirken…
Menon Paradoksu ve Sokratik Düşünce Yöntemi
Atina yurttaşı Sokrates, felsefe tarihinde derin bir iz bırakmıştır. Çıplak ayaklarıyla dolaştığı Atina sokaklarında, insanları kendi tabiriyle bir “At sineği”…
İyi Hissetmek İçin 3 Öneri
Mutluluk artık ulaşılamaz bir büst haline getirildi. Bunun nedeni insanın hedeflerinden biri olan mutluluğun belirsiz ve akışkan bir hale getirilmesidir.…
Kitap Okumak Ruh Sağlığınızı İyileştirebilir mi?
Yeni araştırmalar, kitap okumanın ruh sağlığının üzerindeki çeşitli etkilerini açıklıyor. Pek çok kitap kurdu, sosyal medyanın yaygınlaşan kullanımının kitap okuma…
Matematik ve Din
İslami bilginin doğruluğunu araştırmada matematiğin metodolojisinden faydalanmak
