Severek tükettiğimiz bitter çikolata için herhangi bir tanıtıma gerek yok. Ancak muhtemelen tam olarak ne olduğunu ve neden uzmanların sıklıkla yememizi önerdiğini bilmiyor olabilirsiniz. Bu yazıda bunun nedenlerini araştırmalar eşliğinde okuyalım.
Bitter çikolata %50- %90 arasında kakao tozu, kakao yağı ve şeker içerir. Sütlü çikolatalarda ise bu oran %10- %50 şeklindedir (süt dahil). Beyaz çikolatada ise kakao tozu yoktur. Yalnızca kakao yağı, şeker ve süt vardır.
Dolayısıyla kakaonun faydalarından yararlanabileceğimiz çikolata bitter çikolatadır. Bitter çikolatanın sağlığımız için faydalı olmasındaki temel neden içerdiği flavonoiddir.
Flavonoidler, birçok işlevi yerine getirmek için bitkilerde yaygın olarak bulunur. Çiçeklenme için en önemli bitki pigmentleridir. Daha gelişmiş bitkilerde flavonoidler, UV filtrasyonu, simbiyotik azot fiksasyonu ve çiçek pigmentasyonunda rol oynar.
Flavonoidler doğal olarak kakaoda bulunur. Bu anlamda bitter çikolata diğer çikolata türlerine göre 2-3 kata kadar daha fazla bu etken maddeye sahiptir. Uzmanların görüşüne göre çikolatanın rengi ne kadar koyu ise bizim için o kadar faydalıdır. Daha düşük kakao oranlarına sahip çikolatalarda daha fazla şeker ve yararlı olmayan yağlar bulunur.
Ancak hatırlatalım. Bitter çikolata sütlü çikolatadan daha iyi olsa da yine de bir çikolatadır. Yani kalorisi ve doymuş yağ oranı yüksektir. Kilo alımını önlemek için günde yaklaşık 20- 30 gram bitter çikolata yemek yeterlidir.
Bitter Çikolata Yemek İçin 8 Neden
Kalp Sağlığı
Araştırmacıların öne sürdüğü en büyük faydalardan biri bitter çikolatanın kalp sağlığını iyileştirmede rol oynamasıdır. Çikolata tüketimi ve kardiyovasküler hastalıklar arasındaki bağlantı üzerine yapılan çalışmaların analizine göre gün içinde daha çok çikolata yiyen kişilerin kalp hastalığı ve inme riskinin daha az olduğu görülmüştür.
Birçok deneysel çalışma, düzenli olarak bitter çikolata yemenin kalp hastalığı riskini azaltabileceğini de göstermiştir. Örneğin, bir çalışma, haftada beş defadan fazla bitter çikolata yiyen kişilerde kalp hastalığı riskinin %57 oranında azaldığını göstermiştir.
Bir başka araştırma da kalp sağlığını koruyan şeyin, bitter çikolatadaki flavonoid maddesi olduğunu ortaya koymuştur. Bunun nedeni kimyasalın kan basıncının düşmesine neden olan nitrik oksit üretimine yardımcı olmasıdır.
Bellek ve Hafıza Sorunları
Çalışmalar bitter çikolataların beynimize faydalı olduğunu göstermektedir. Ayrıca çikolatanın beynin zevk ve ödülle ilişkili alanlarında sinirsel aktiviteyi uyardığı ve bu nedenle stresi azalttığını bilinmektedir.
Yapılan araştırmalar çikolatanın ruh halini iyileştirdiğini ve bilişsel gelişimi desteklediğini göstermiştir. Ayrıca %70 kakao içeren 48 gram organik çikolata yemenin beyindeki nöroplastisiteyi arttırdığını da kanıtladı.
Ek çalışmalar beyin sağlığındaki gelişmelerin, bir kez daha bitter çikolatadaki flavonoid miktarına bağlı olabileceğini gösterdi.
Diyabet Gelişimi
Her gün çikolata yemek diyabeti önlemenin en iyi yolu gibi görünmez. Ancak, kakao bakımından zengin ve sağlıklı miktarlardaki bitter çikolata vücudun glikozu metabolize etme şeklini iyileştiriyor.
İnsülin direnci, yüksek kan şekerine (şeker hastalığı) neden olur. Bu da tip 2 diyabetin ayırt edici özelliğidir. Ancak bitter çikolatadaki falavonoidlerin; bilim insanlarının insülin direncinin birincil nedeni olduğunu düşündüğü oksidatif stresi azalttığı anlaşılmıştır. Vücudunuzun insüline duyarlılığını artırarak insülin direncini ve böylece diyabet gibi hastalıkların riskini azaltır.
Kilo Kaybı
Her gün çikolata yiyerek kilo vermek bir hayaldir. Güzel haber şu ki, araştırmacılar bunun mümkün olduğunu söylüyor. Nörobilimci Will Clowe’ye göre, yemeklerden önce veya sonra bir miktar bitter çikolata yemek beyne tok olduğunuz sinyalini veren hormonları tetikliyor.
Ayrıca bir çalışmada, çikolatanın sindirim sırasında bir prebiyotik gibi davrandığını (probiyotikle karıştırılmamalı), bağırsakta faydalı bakterilerin büyümesini teşvik eden bir lif türü olduğu gösterildi. Sonuçta vücudumuzda ne kadar “iyi” mikrop varsa, vücudumuz besinleri o kadar iyi emer. Bu da sağlıklı bir metabolizmayı destekler.
Serbest Radikaller İle Savaş
Antioksidanlar, hücrelerimizi yaşlanma ve hastalıktan sorumlu olduğu düşünülen kararsız oksijen molekülleri olan serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korur. Vücudunuzda çok fazla serbest radikal olduğunda ise hücrelerinize saldırmaya başlar. Bu zamanla bazı hastalıklara neden olacaktır.
Bazı çalışmalar, bol miktarda flavonoid veya antioksidan açısından zengin çikolata yiyen kişilerin, bu besinleri tüketmeyen kişilere göre daha az oranda kansere yakalandığını göstermiştir.
Yine de çoğu çalışma yalnızca hayvanlar veya hücre kültürü ile yapılmakla sınırlıdır. Ayrıca Hollanda Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir incelemeye göre kanseri potansiyel olarak önlemek için gereken çikolata miktarı insanlar için önerilen günlük dozdan fazladır.
Bitter Çikolata Yemek Cildiniz İçin İyidir.
Bitter çikolatada bolca bulunan magnezyum, cildin genç ve sağlıklı görünmesini sağlayan bir protein olan kolajen üretimini destekler. Kalsiyum gibi diğer mineraller cildin onarılmasına ve yenilenmesine yardımcı olur.
Ayrıca çalışmalar bitter çikolatadaki yüksek düzeydeki antioksidanların cildi güneşten gelen güçlü UV ışınlarından koruyabildiğini de bulmuştur. Ancak sonraki çalışmalar ile bu bulgu desteklenmemiştir. Tam olarak nasıl olduğu bilinmese de güneşe maruz kalan cildin elastikiyetinde iyileşmelere neden olduğu doğrulanmıştır.
Kolesterolü Düşürebilir.
Bitter çikolata kolesterol düşürücü bir gıda olarak lanse edilir. Kasım 2017’de yayınlanan bir çalışmada, bir avuç badem, bitter çikolata tüketimi ile kötü kolesterol olarak da bilinen ve yüksek miktarda damar tıkanıklığı yapabilen düşük yoğunluklu lipoproteinlerde önemli bir düşüş gösterdiği öne sürüldü.
Kakao yağı, doymamış yağ olan oleik asit (kalp için sağlıklı olan zeytinyağında bulduğumuz yağın aynısı) içerir. Ancak, zeytinyağının aksine fazlası kalbe zararlı olabilen ve porsiyon kontrolü gerektiren yüksek doymuş yağdır. Bu nedenle çikolatanın kolesterolün her türlüsüne çare olduğunu söylemek doğru değildir.
Besleyici ve Lezzetlidir!
Diğer tüm potansiyel faydalarının yanı sıra kesin olan bir şey var. Bitter çikolata bir ton besin içerir. Tabii ki çikolatanın rengi ne kadar koyu olursa o kadar iyi olur. Herhangi %70 ve üzeri bitter çikolata antioksidan, lif, potasyum, kalsiyum, bakır ve magnezyum içerir.
Ancak hatırlatalım. Bu araştırmaların çoğu gözlemsel sonuçlara dayandığı için sonuçlar yanıltıcı olabilir. Aynı zamanda bu çalışmalar direkt olarak neden sonuç ilişkisi kurmaya imkan sağlamazlar. Bu nedenle konu ile ilgili daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.
Sonucunda çikolatalar fazlaca kalorili ve yağlıdır. Dolayısıyla günlük tükettiğiniz miktara dikkat etmelisiniz. Her çikolata markasının üretim süreci de farklıdır. Bu nedenle öncelikle içindekiler listesinin kontrol edip doğal içerikli çikolata tükettiğinizden emin olmanızı öneririz. Yukarıdaki yer alan araştırmaların hepsini aşağıya ekledik. Detayları merak ederseniz incelemeye devam edebilirsiniz. Ayrıca bu yazımıza da göz atmak isteyebilirsiniz: Her Gün 10.000 Adım Atmanıza Gerek Yok!
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Flavonoids: an overview; Yayınlanma tarihi: 29 Aralık 2016; Bağlantı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
- Chocolate consumption is inversely associated with prevalent coronary heart disease; Yayınlanma tarihi: 29 Eylül 2011; Bağlantı: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- Effects of chocolate, cocoa, and flavan-3-ols on cardiovascular health:Yayınlanma tarihi: 1 Şubat 2012; Bağlantı: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22301923/
- Effects of chocolate on cognitive function and mood: a systematic review; Yayınlanma tarihi: 3 Ocak 2013; Bağlantı https://onlinelibrary.wiley.com/
- Dark chocolate consumption reduces stress and inflammation; Yayınlanma tarihi: 24 Nisan 2018; Bağlantı: https://www.sciencedaily.com/
- Cocoa and Chocolate in Human Health and Disease; Yayınlanma tarihi: 15 Kasım 2011; Bağlantı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
- Use of dark chocolate for diabetic patients: a review of the literature and current evidence; yayınlanma tarihi: 4 Ekim 2017; Bağlantı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov
- Chocolate, gut microbiota, and human health; Yayınlanma tarihi: 7 Şubat 2013; bağlantı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
- Healthy Reasons to Eat Dark Chocolate; Yayınlanma tarihi: 16 Ağustos 2019; Bağlantı:
https://www.everydayhealth.com/
Matematiksel
