Uygulamalı matematikçi Richard Wesley Hamming (1915 – 1998) bilişim ve iletişim alanına yaptığı büyük teorik katkılarla bilinir. Uzun kariyeri boyunca karşısına çıkan yenilikleri takip etmiş, uygulamış, ve öğretmişti. Katkıları arasında Hamming kodu, Hamming penceresi, Hamming sayıları, Hamming sınırı ve Hamming mesafesi vardır. Thomas Erren ve çalışma arkadaşları, Hamming’in konuşmalarını ve yazılarını inceleyerek hazırladığı “Yaşam Boyu Öğrenme için On Basit Kural”ı aşağıdan okuyabilirsiniz.
Yaşam Boyu Öğrenme İçin On Kural
Kural 1: Yaşam boyu öğrenme için olgulara değil temel prensiplere odaklanan bir “düşünce tarzı” oluşturun.
Eğitim neyi, ne zaman ve neden yapmanız gerektiğini öğrenmektir, talim ise nasıl yapacağınızı öğrenmek. Bariz ki başarılı olmak için hem eğitimli hem talimli olmalısınız. John Hunter demişti ki “çok fazla olgu hafızada faydasızca kalabalık yapar”. Bu yüzden yeni bilgiler edinirken bilgi ağında yeni düğüm noktaları oluşturmaya çalışın. Bunlar, ayrıntıları hatırlayamasanız da öğrendiğiniz şeyin özünü tekrar oluşturmanıza yardımcı olur. Hamming’in dediği gibi “temellere odaklanın, en azından o sırada temel bilgi olduğunu düşündüğünüz şeylere, ve yeni bilgi alanlarını öğrenme kabiliyetinizi geliştirin ki geride kalmayasınız.”
Kural 2: Öğrenişinizi öyle düzenleyin ki, bilgi tsunamisinde boğulmak yerine üzerinde ilerleyin.
Isaac Newton zamanından beri toplam bilgi birikimi her 17 yılda iki katına çıktı. Öte yandan, teknik bilginin yarılanma süresinin 15 yıl olduğu tahmin ediliyor. Bugünkü toplam bilgi miktarı x ise, 15 yıl sonra toplam bilginin neredeyse 2x olmasını bekleriz ve zamanı geçen bilginin miktarı ise yaklaşık 0.5x olacak. Yani, geçerli olan toplam bilgi miktarı x’den yaklaşık 1.5x’e çıkmış olacak.
Kural 3: Tarihte hiç görülmemiş ve hızla artan sayıda bilimciyle etkileşmeye ve rekabet etmeye hazır olun. Tahminlere göre gelmiş geçmiş bütün bilimcilerin %90’ı bugün hayatta.
Kural 4: Geleceğe odaklanın ama geçmişi boş vermeyin.
Hamming: “Öğretmenler öğrenciyi, öğrencinin geleceğine hazırlamalı, öğretmenin geçmişine değil.”Ancak geçmişi tamamen boşlamamalı çünkü bilmediğiniz önemli bilgiler bulunabilir. Örneğin Nature’da “Bunu daha önce nerede gördüm?” başlıklı bir makale, 1908’de yapılmış bir deneyin 103 yıl unutulduktan sonra 2006-2007’de “yeni kimya”nın bir keşfi olarak kazara tekrar edilişini konu ediyor.
Kural 5: Kişisel bir bakış açısı yakalayın.
Hamming nasıl öğrenileceğine dair kavramları kendi hayatından hikayelerle süsleyerek vurguluyor. Öğrenişimizi kişisel ayrıntılarla bezeyebilir, bilimsel ayrıntıları akılda tutmayı kolaylaştırabiliriz.
Kural 6: Başkalarının başarılarından ders alın.
Hamming: “Yanlış yapmanın pek çok, doğru yapmanın ise pek az farklı yolu vardır. Bu yüzden başarıları incelemek daha verimli olur. Dahası, sıranız geldiğinde nasıl başarısız olunacağını değil nasıl başarılı olunacağını öğrenmiş olursunuz. Başkalarının tecrübelerinden ders almak sizi aynı hataları yapmaktan korur.”
Kural 7: Deneme-yanılmayla kendinize uygun öğrenme tarzını bulun.
Hamming: “Büyük bir ressam olmak sözlerle öğretilemez; insan konuya dair değişik yaklaşımları deneyerek öğrenir. Resim öğretmenleri ileri seviyedeki öğrencilerine resim yaptırır ve ardından kendileri olsa nasıl yapacaklarına dair tavsiyeler verirler, başka ne denenebileceğini anlatırlar. Bu yönlendirmeler verilirken meseleler öğrencinin kafasında zaten belirmiştir — öğrenme bu şekilde gerçekleşir!”
Kural 8: Ne kadar tavsiye alırsanız alın, ne kadar yetenekli olursanız olun, zaman ayırarak öğrenme işini yapması gereken sizsiniz.
Hamming: “Ben sadece bir çalıştırıcıyım. Sizin yerinize koşamam.” Doğuştan gelen yetenek şarttır elbette. Ama yetenekli de olsanız, akıllıca kestirme yollar uzun süreli gayretin yerini tutamaz.
Kural 9: Gidiş yönünüzü belirleyecek bir vizyonunuz olsun.
Hamming: “İyi biliriz ki, sarhoş bir gemici sağa veya sola sendeleyerek n bağımsız adım atarsa, ortalama olarak, başladığı yerden sadece √n adım ilerleyebilir. Ama bir yönde güzel bir kız varsa adımlarını bu yönde atmaya eğilimli olur ve n‘ye orantılı miktarda yol kat eder.” Sizi belli bir yöne çeken bir vizyonunuz olmalı. “Liderleri takipçilerden ayıran şey bir vizyona sahip olmalarıdır.”
Kural 10: Hayatınız bir işe yarasın. Mükemmellik için uğraşın.
Hamming: “Vermek istediğim mesaj şudur: Bu dünyada geçirecek tek hayat varsa, o hayatı suya sabuna dokunmadan geçirmek yerine insanlığa önemli katkılar yapmaya çalışmalısınız. Bir alanda mükemmelliğe ulaşmayı deneyerek geçirilen bir hayat kendi başına değerli bir hayat amacıdır. Mücadelesiz bir hayat, yaşamaya değer bir hayat sayılmaz.”
Kaynaklar
- Erren TC, Slanger TE, Groß JV, Bourne PE, Cullen P (2015) Ten Simple Rules for Lifelong Learning, According to Hamming. PLoS Comput Biol 11(2): e1004020. doi:10.1371/journal.pcbi.1004020) http://journals.plos.org
- Yazının ilk yayınlandığı yer: Hamming’den Yaşam Boyu Öğrenme İçin On Basit Kural; https://mkoz.wordpress.com/
Matematiksel
