Felsefe
-
Felsefenin Türkçecisi: Bedia Akarsu
Dil felsefesi özellikle 20. yüzyılın başından itibaren diğer felsefe disiplinleri arasında kendine önemli bir yer bulmuş ve felsefenin temel ilgi alanlarından biri haline gelmiştir. Dil felsefesinin diğer felsefe disiplinlerinde olduğu gibi kendine ait sorunları, soruları ve kavramları vardır. Temel kavramları…
-
Hedonizm Nedir? Hedonist Kime Denir? Hepimiz Doğuştan Hedonist miyiz?
Hazcılık veya hedonizm, hazzın mutlak anlamda iyi olduğunu, insan eylemlerinin nihai anlamda haz sağlayacak bir biçimde planlanması gerektiğini, sürekli haz verene yönelmenin en uygun davranış biçimi olduğunu savunan felsefi görüştür. Bir hedonist ise hazzı en üst düzeye çıkarmaya ve acıyı en aza indirmeye çalışan kişidir.…
-
Tramvay İkilemi: Beş Kişiyi Kurtarmak İçin Bir Kişiyi Öldürür müydünüz?
Hepimiz kendimizi ahlaklı insanlar olarak tanımlama eğilimdeyiz. Ancak herhangi bir durumda yapılacak şeyi ahlaki açıdan doğru şey olduğunu nasıl belirleyebiliriz? Bize göre ahlaken doğru olan eylem, dünyadaki herkes tarafından aynı biçimde mi algılanır? Ahlak, insan ilişkilerinde “iyi” ya da “doğru” veyahut…
-
Ockham’ın Usturası: Basit Düşünmemiz İçin Bizi Zorlayan Mantık İlkesi
Ockham’ın usturası (kimi kaynaklarda Occam’ın usturası olarak geçmektedir), aynı fenomeni açıklamak için iki rakip fikriniz varsa, daha basit olanı tercih etmeniz gerektiğini söyleyen bir ilkedir. Aslında Albert Einstein ve Isaac Newton da dahil olmak üzere bu ilke daha önceleri de…
-
Şüphecilik Nedir? Pyrrhon Neden Şüpheciliğin Babası Olarak Tanınır?
Herkesin kendine sorması gereken en önemli sorulardan birisi “Yanılıyor olabilir miyim?” olmalıdır. Bu soru kısa olsa da cevaplaması kolay bir soru değildir. Çünkü bu soru, geri adım atmayı ve kendinize olabildiğince objektif bakmayı gerektirir. Fransız filozof Rene Descartes’in de dediği gibi ‘Eğer…
-
Özgür Olmak İstiyorsak Sartre’ın Kafe Garsonu Gibi Olmayalım
Hepimiz eylemleri veya konuşması zorlayıcı, garip veya doğal olmayan biriyle etkileşime girmişizdir. Bu kişilerin gülümseyişinde bir samimiyetsizlik hissederiz. Veya üzüntüsünü dile getirirken gözlerine baktığınız zaman aynı duyguları görmeniz mümkün olmaz. Davranışları çoğu zaman gerçek benliği ile uyumlu değil gibi gözükür.…
-
“Bildiğim Tek Şey Hiçbir Şey Bilmediğimdir”: Sokrates Bu Sözle Ne Anlatmak İstemişti?
Bazı insanlar her şeyi bildiklerini zannederler. Ancak etrafımızda gerekli gereksiz o kadar çok bilgi vardır ki, her şeyi bildiğini zannetmek komik bir iddiadır. Öyle ki, tarihin en büyük filozoflarından biri olan Sokrates bile kendi bilgisinden şüphe duyuyordu. Ve bu şüphesini…
-
Stoacı Filozof Epiktetos’a Göre İnsanlar Nasıl Mutlu Olur?
“Bazı şeyleri kontrol edebilirsin, bazı şeyleri kontrol edemezsin. Kontrol edemeyeceğin şeyleri kontrol etmeye çalışarak sadece sıkıntı üretirsin. İnsan sıkıntısının çoğu bundan oluşur.”. İkinci yüzyılda yaşamış Epiktetos adlı Romalı bir Stoacı filozoftan öğrenmemiz gereken bazı dersler var. Mutlu olmak ne demek?…
-
Kral Süleyman Paradoksu: Başkalarına Verdiğiniz Tavsiyeyi Kendiniz Yapıyor musunuz?
Bir kitap okurken veya televizyonda bir dizi izlerken karakterler arasında sorunlar yaşandığı zaman bir şeylerin ters gittiğini genellikle kolayca anlarız. Kahramanlar tartışırken “Neden birbirlerine karşı dürüst olmuyorlar? “diye sorgularız. Bir erkek bir kadını duygusal olarak istismar ettiğinde hemen “Onu terk…
-
Hanlon’un Usturası Hayatın Merkezinde Olmadığımızı Bize Anımsatıyor
Felsefede ustura, bir olguya ilişkin olasılık dışı açıklamaları ortadan kaldırmaya veya gereksiz eylemlerden kaçınmaya yarayan ilkeleri ifade etmek için genel anlamda kullanılmaktadır. Bu nedenle içinde ustura söylemi geçen bir çok başlık vardır. Muhtemelen bunların arasında en iyi bilineni ise Ockham’ın usturasıdır.…
