Küresel ısınma şüphesiz ki var ve bunun üzerindeki insan etkisini inkar edemeyiz. Bazılarımız buna katkı sağlamaktan kaçınmak için mücadele ederken, ne yazık ki kaçınılmaz değişikliklere de uyum sağlamaya çalışıyoruz. Yakın zamanda tamamlanan bir araştırmanın açığa çıkardığı gibi uyum sağlamaya çalışan sadece biz insanlar değiliz. Araştırmalar, son 75 yılda çiçeklerin yapraklarındaki ultraviyole (UV) pigmentleri değiştirerek yükselen sıcaklıklara ve azalan ozona adapte olduklarını gösteriyor. Bunun nedeni insanlar için zararlı olan UV ışınları bir çiçeğin polenine de zarar verebiliyor olması. Bu nedenle yapraklar ne kadar çok UV emici pigment içerirse, daha az zararlı radyasyona maruz kalıyorlar.
Bilim insanları, söz konusu araştırmalarını gerçekleştirebilmek için üç farklı kıtada( Avustralya, Avrasya ve Kuzey Amerika) 42 bitki türünü incelediler. Tarihi 1941 yılına kadar uzanan bitki koleksiyonlarından 1238 çiçek üzerinde çalışma yaptılar. Farklı zamanlarda toplanan aynı türden çiçek yapraklarını, UV pigmentindeki değişiklikleri yakalayan UV’ye duyarlı bir kamera kullanarak fotoğrafladılar. Ardından bu değişiklikleri yerel ozon seviyesi ve sıcaklık verileriyle eşleştirdiler.
Çeşitli bitkilerdeki UV pigmentinin artış durumunu gösteren fotoğraflar
Renk değişimlerini istatistiksel olarak da açıklayan bilim insanları, bitkilerdeki UV emici pigmentlerin her yıl yüzde 2 kadar arttığını söylüyorlar. Bu oran, on yıllık süreçlere indirgendiğinde bitkilerdeki renk değişimi ile atmosferin ısınması ve ozon tabakası delinmesinin birbirlerine yakın olduğu sonucuna ulaştırıyor.
Bilim insanları tarafından yapılan araştırmalarda, küresel ısınmanın her bitkiyi aynı oranda etkilemediği sonucuna da ulaşıldı. Örneğin polenleri dışarıda bulunan bir çiçek, UV emici pigmentleri daha fazla salgılamak durumunda kalıyor. Bunun nedeni ise UV ışınları nedeniyle polenlerin kısırlaşabilme ihtimali.
Uzmanlar, UV emici pigmentlerin artışının devam etmesi durumunda renklerin çok daha fazla değişip, bitki üremesini engelleyebileceğini düşünüyorlar. Bunun nedeni ise tozlaşmayı sağlayan böceklerin, çiçeklerin renginden ciddi anlamda etkileniyor olmaları. Araştırma 17 Eylül 2020’de Current Biology’de yayınlandı.
İleri okumalar: Flower colors are changing in response to climate change; https://www.sciencemag.org/
Matematiksel
